آلرژی چیست؟

واکنشی که سیستم دفاعی بدن در برابر برخی عوامل خارجی از خود نشان می دهد را آلرژی و یا حساسیت می گویند زمانی که کودک با مواد حساسیت زا تماس پیدا می کند و یا اینکه عواملی مانند گردو غبار از طریق هوای تنفسی وارد بدن می شود و یا در مورادی به او تزریق می شود بدن کودک این مواد را به عنوان عناصر خارجی و دشمن فرض می کند و به مقابله با آن می پردازد و برای این که آن را از بین ببرد هیستامین تولید می کند.

این واکنش دفاعی موجب تحریک بدن می شود و منجر به آبریزش بینی، عطسه، سرفه و یا خارش خواهد شد که این موارد از علائم و نشانه های حساسیت به شمار می آید، این علائم در افراد مختلف با هم فرق دارد ممکن است در برخی افراد شدید و در برخی دیگر نیز خفیف خود را نشان دهد و یا آنکه در گروهی دیگر از افراد فقط در زمان تماس با مواد حساسیت زا بروز می کند.

علائم آلرژی در کودکان :

• اگزما، کهیر، خارش
• تنگی تنفس (آسم)
• عطسه، سرفه، آبریزش بینی و خارش چشم
• ناراحتی معده و روده
• سرما‌خوردگی یا آلرژی.

آیا راهی برای کنترل حساسیت در کودکان وجود دارد؟

کودکان همیشه در معرض ابتلا به سرماخوردگی هستند؛ اما زمانی که آبریزش بینی و عطسه آن‌ها تا چند هفته ادامه پیدا کند، لازم است تا احتمال بیماری حساسیت و آلرژی بررسی شود. عطسه‌های طولانی‌مدت، گرفتگی بینی یا آبریزش بینی نشانه‌هایی از وجود رینیت آلرژیک یا حساسیت کودکان است. درواقع مجموعه‌ای از علائم هستند که در اثر واکنش‌های حساسیت‌زای بدن به محیط اطراف، بروز می‌کنند و وجود آن‌ها احتمالاً به خاطر حساسیت کودک است. گاهی اوقات این علائم می‌تواند ناشی از حساسیت فصلی باشد. از طرفی گردوغبار، پرندگان و حیوانات خانگی ممکن است حساسیت‌ کودکان را تشدید کرده و طول مدت آن را افزایش داده که در بعضی موارد ممکن است چند سال طول بکشد.

بهتر است بدانید که ۴۰ درصد از کودکان می‌توانند به رینیت آلرژیک مبتلا باشند. اگر یک یا هر دو والدین حساسیت داشته باشند، احتمال ابتلا به آلرژی در کودک آن‌ها بیشتر می‌شود.

انواع آلرژی های شایع کودکان :

• حساسیت غذایی
• حساسیت پوستی
• حساسیت به شیر
• حساسیت به حیوانات خانگی
• حساسیت به گرد و غبار و مایت ها
• حساسیت به گرده گل
• حساسیت به قارچ ها

درمان حساسیت در کودکان به کمک روش‌های خانگی

۱. در مکانی که کودکان حضور دارند سیگار نکشیم.

مصرف دخانیات و سیگار کشیدن حتی در دوره‌ بارداری نیز موجب خس‌خس سینه نوزاد و دیگر بیماری‌های تنفسی هنگام تولد می‌شود. در معرض دود قرار گرفتن می‌تواند واکنش‌های آلرژیک مانند آسم را به‌ همراه داشته باشد.

۲. از گرده‌ گیاهان دوری کنیم.

گرده‌افشانی درختان، گیاهان و گل‌ها در فصل‌های بهار، تابستان و پاییز انجام می‌شود. این گرده‌ها باعث بروز آلرژی در کودکان به شکل تب یونجه (رینیت آلرژیک) می‌شوند.

برای کاهش رطوبت در خانه، پنجره‌ها را ببندیم و از سیستم تهویه استفاده کنیم.

برای شستن گرده گیاهان از روی بدن و موی کودکان، شب‌ها آن‌ها را به حمام بفرستیم.

۳. گرد و غبار را کنترل کنیم.

گرد و غباری که بر روی تخت‌، فرش و مبل‌ها مینشیند باعث بروز آلرژی در کودکان می‌شوند. برای کنترل گرد و غبار می‌توانیم:

• بالش، تخت و تشک را با روکش‌های ضد حساسیت بپوشانیم.
• هفته‌ای یک‌بار روتختی، پتو و ملحفه‌ها را با آب گرم بشوییم.
• در صورت امکان به جای فرش، از کف‌پوش یا پارکت استفاده کنیم. در غیر این‌صورت هر هفته خانه را جارو بکشیم. بهتر است روی جاروبرقی فیلتر مناسب نصب کنیم.
• پرده‌ها را مرتب بشوییم.
• برای جلوگیری از آلرژی در کودکان بهتر است عروسک‌های آن‌ها را مرتب بشویم. همچنین برای جلوگیری از نفوذ گرد و غبار در عروسک‌ها، آنها را در کیسه‌ی پلاستیکی نگه داریم.

۴. تا حد ممکن از نگهداری حیوانات خانگی اجتناب کنیم.

تنها در صورتی می‌توانیم حیوان خانگی داشته باشیم که تست آلرژی روی کودکان را انجام دهیم. در این آزمایش مشخص می‌شود که آیا کودک به مو و پوسته‌ریزی حیوانات حساسیت دارد یا خیر. درصورتی ‌که حیوان خانگی داریم، آنها را از اتاق خواب فرزندمان دور نگه داریم و همچنین به‌طور مرتب استحمام کنیم.

درمان علائم حساسیت کودکان به کمک دارو

ضروری است دستورالعمل مصرف داروها را مطالعه کنیم. مطمئن شویم که برای درمان حساسیت در کودکان از داروی مناسبی استفاده می‌کنیم.

در اکثر کودکان، به‌ مرور زمان با اجتناب از مواد حساسیت‌زا و استفاده از داروهای بدون نسخه، علائم حساسیت کاهش و بهبود می‌یابد. اما اگر علائم کودک پایدار باشند و با مصرف دارو نیز برطرف نشوند باید به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

اگرچه مصرف برخی از داروهای حساسیت برای کودکان بالای ۶ ماه بلامانع است اما به این معنا نیست که تمامی داروها برای تمامی سنین قابل‌استفاده هستند. به همین دلیل، حتماً بروشور دارو را مطالعه کنید تا از انتخاب داروی متناسب با سن کودک خود اطمینان حاصل نمایید.

داروهای مناسب برای علائم مختلف آلرژی در کودکان چیست؟

• آبریزش بینی و عطسه: آنتی‌هیستامین به قطع این علائم کمک می‌کند. ولی برخی از انواع آن با خواب‌آلودگی کودک همراه‌اند. (برای انتخاب آنتی‌هیستامین مناسب کودک با پزشک مشورت کنیم.)
• گرفتگی بینی: اسپری بینی برای درمان گرفتگی بینی و عطسه مناسب است. برای این‌ کار با پزشک مشورت کنیم.

خارش، قرمزی و آبریزش چشم‌ها: اگر روش‌های دیگر موثر نباشند، قطره‌های چشمی برای درمان این علائم مناسب هستند. (ولی پیش از مصرف آن‌ها باید با پزشک مشورت کرد.)