بعد از مرخص شدن مادر و کودک از بیمارستان پس از زایمان، لازم است برای انجام مراقبتهای بعدی نوزاد دوباره به پزشک یا یکی از مراکز بهداشت نزدیک محل سکونتتان مراجعه کنید تا مراقبت های بعدی او شروع شود و از وضعیت رشد و نمو کودکتان نیز مطلع شوید. شما ابتدا باید بلافاصله با مراجعه و تشکیل پرونده نوزاد در مرکز بهداشت نزدیک منزلتان برای اولین مراجعه نوزاد به پزشک تعیین وقت کنید. در پرونده نوزاد یک جدول مراقبت نوزاد وجود دارد که باید در فواصل زمانی مشخصی پر شود. این زمانها پس از تشکیل پرونده نوزاد در مرکز بهداشت به شما گفته میشود.
زمان مراجعه بعدی هر کودک بعد از ترخیص با دیگری متفاوت است. برخی کودکان لازم است زودتر و برخی دیرتر برای ملاقات بعدی مراجعه کنند که این مورد را پزشک پس از تولد نوزادتان تعیین میکند، اما بهطورکلی پزشکان میگویند بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از ترخیص نوزاد لازم است به یک پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
این به شما کمک میکند که از سلامت و رشد و تکامل مناسب کودکتان مطمئن شوید. در ادامه به شما خواهیم گفته که زمانهای مراجعه به بهداشت برای نوزاد چه مواقعی است؛ پس با ما همراه باشید.
زمان شروع مراقبت های نوزاد پس از ترخیص
قبل از رفتن از بیمارستان به خانه پس از زایمانتان لازم است از زمان مراجعۀ بعدی برای مادر و نوزاد مطلع شوید. اما بهطورکلی اولین مراجعه پزشکی نوزادتان به مطب پزشک، بیمارستان یا مراکز بهداشت برای معاینات اولیه بر اساس زمان ترخیص نوزاد خواهد بود که شامل یکی از موارد زیر است:
نوزادان مرخصشده کمتر از ۲۴ ساعت: اگر نوزاد به هر دلیلی کمتر از ۲۴ ساعت پس از تولدش مرخص شده باشد، ۲۴ ساعت پس از این ترخیص زودهنگام لازم است دوباره توسط یک پزشک کودکان معاینه شود.
نوزادان مرخصشده بعد از ۲۴ ساعت: اگر نوزاد سالم شما پس از ۲۴ ساعت از تولدش بعد از یک زایمان طبیعی مرخص شده باشد یا اگر ترخیص نوزاد سالمی پس از پایان ۴۸ ساعت اول عمرش بعد از یک زایمان سزارین انجام شود، لازم است بین ۲۴ ساعت تا ۴۸ ساعت بعد از ترخیص برای معاینه به یک پزشک اطفال یا یکی از مراکز بهداشت مراجعه کنید که خیلی بهتر است به پزشک خود کودکتان مراجعه کنید.
نوزادان زودرس یا دارای شرایط خاص: نوزادانی با علائم خطر یا در معرض خطرهایی مثل خطر عفونت و همچنین نوزادانی با وزن تولد زیر دو کیلو و ۵۰۰ گرم و نوزادان زودرس زیر ۳۷ هفته، نیاز به پیگیری در فواصل زمانی معینی بعد از ترخیص دارند. اولین مراجعه، ۲۴ ساعت پس از ترخیص است و معاینههای بعدی نیز طبق نظر پزشک کودک انجام میشود.
کلیۀ نوزادان نیز صرف نظر از مدت حضورشان در بیمارستان، لازم است برای انجام معاینات لازم و آزمایشات غربالگری نوزادان، بین روز سوم تا پنجم بعد از تولد و دوباره بین روزهای ۱۰ تا ۱۴ و سپس ۲۸ روز پس از تولدشان مجدداً توسط یک پزشک اطفال بررسی و ارزیابی شوند. همچنین بهتر است بدانید هرچند مراکز بهداشت کشور نیز آزمایشات غربالگری نوزاد را انجام میدهند، اما فقط سه بیماری ضروری را بررسی میکنند و اگر والدین بخواهند میتوانند دو بیماری دیگر را که بیماری شربت افرا و گالاکتوزمی نام دارد، طبق نظر پزشک کودک انجام دهند. اگر هر سؤالی در این زمینه دارید، بهتر است آن را از پزشک کودکتان بپرسید.
زمان بندی مراجعه نوزاد به مراکز بهداشت
مراجعه به خانه بهداشت نوزادان در 3 تا 5 روزگی نوزاد
یکی از زمانهای مراجعه به مراکز بهداشت برای نوزاد در 3 تا 5 روزگی است که تشکیل پرونده نوزاد در مرکز بهداشت انجام میشود. در اولین مراجعه نوزاد به پزشک نشانههای خطر توسط وی بررسی میشود تا مطمئن شود نوزاد نیاز به مراقبت ویژه نداشته باشد. سپس وزن، قد و دور سر او را اندازهگیری میکند و او را ازنظر زردی، بینایی و تغذیه مورد ارزیابی قرار میدهد. یکی از هدفهای اصلی تشکیل پرونده نوزاد در مرکز بهداشت این است که روند تکامل و وضعیت واکسیناسیون نوزاد بهدرستی و در زمانهای مناسب پیگیری شود. در خانه بهداشت انواع مشاورههای مورد نیاز والدین به آنها ارائه خواهد شد. نوزاد شما در بدو تولد اولین نوبت واکسیناسیون را که شامل واکسنهای ب ث ژ، واکسن هپاتیت ب و واکسن خوراکی فلج اطفال است را دریافت میکند.
یکی از آزمایشات بعد از تولد نوزاد آزمایش تیروئید است که در اولین مراجعه نوزاد به پزشک توسط او درخواست خواهد شد.
مراجعه به خانه بهداشت نوزادان در 14 تا 15 روزگی نوزاد
دومین زمان بردن نوزاد به خانه بهداشت در 14 تا 15 روزگی اوست. در این هنگام مجدداً نشانههای خطر و وضعیت زردی نوزادی چک میشود. وزن، قد و دور سر نوزاد اندازهگیری و در پرونده او ثبت میشود. در مورد تغذیه نوزاد در این مدت از مادر سؤال پرسیده میشود و در صورت نیاز مشاورین خانه بهداشت توصیههای لازم را به والدین خواهند کرد. بینایی نوزاد و وضعیت تکامل او نیز چک میشود. درصورتیکه نوزاد نیاز به مکملهای دارویی داشته باشد توسط پزشک برای او تجویز خواهد شد.
مراجعه به خانه بهداشت نوزادان در 30 تا 45 روزگی نوزاد
سومین زمان بردن نوزاد به خانه بهداشت در 30 تا 45 روزگی نوزاد میباشد. نشانههای خطر ارزیابی میشود و وضعیت زردی نوزاد و بینایی او چک میشود. وزن، قد و دور سر نوزاد در این تاریخ نیز در فرم مراقبت کودک سالم موجود در پرونده نوزاد یادداشت میشود. مکملهای دارویی و مشاورههای لازم توسط پزشک مستقر در خانه بهداشت نوزادان ارائه خواهد شد. پزشک در مورد تغذیه نوزاد نیز با والدین صحبت میکند و در صورت لزوم توصیههای لازم را خواهد کرد.
مراجعه به خانه بهداشت نوزادان در 2 ماهگی نوزاد
در این تاریخ نیز علاوه بر ارزیابی وضعیت عمومی نوزاد، اندازه قد، وزن و دور سر نوزاد در جدول مراقبت نوزاد یادداشت میشود. تغذیه و بینایی او چک میشود و روند تکامل نوزاد بررسی میشود. پس از آن، 2 ماهگی اولین مرحله در مراقبت نوزاد در مرکز بهداشت است که ادامه واکسیناسیون نوزاد انجام خواهد شد. در این مرحله واکسن سهگانه، هپاتیت ب، هموفیلوس آنفلوانزا و واکسن فلج اطفال توسط نوزاد دریافت میشود.
مراجعه به خانه بهداشت نوزادان در 4 ماهگی نوزاد
پنجمین زمان بردن نوزاد به خانه بهداشت در 4 ماهگی است. در این نوبت نیز علاوه بر تکمیل جدول مراقبت نوزاد که شامل اندازه قد، دور سر و وزن نوزاد میشود، وضعیت عمومی و بینایی نوزاد نیز مورد ارزیابی قرار میگیرد. دور بعدی واکسیناسیون نوزاد در 4 ماهگی انجام میشود که همانند دوماهگی شامل واکسن سهگانه، هپاتیت ب، هموفیلوس آنفلوانزا و واکسن فلج اطفال میباشد.
مراجعه به خانه بهداشت نوزادان در 6 ماهگی نوزاد
یکی دیگر از زمانهای مراجعه به بهداشت برای نوزاد در 6 ماهگی نوزاد است. وضعیت عمومی، بینایی و تغذیه نوزاد توسط پزشک ارزیابی میشود و روند تکاملی او چک خواهد شد. وزن، قد و دور سر او اندازهگیری و در فرم مراقبت کودک سالم یادداشت میشود. دور چهارم واکسیناسیون در 6 ماهگی انجام میشود که شامل واکسن سهگانه، هپاتیت ب، هموفیلوس آنفلوانزا و واکسن فلج اطفال میباشد.
یکی دیگر از آزمایشات بعد از تولد نوزاد آزمایش کمخونی است که در 6 ماهگی توسط پزشک درخواست خواهد شد.
مراجعه به خانه بهداشت نوزادان در 9 ماهگی نوزاد
شما باید در 9 ماهگی نیز نوزادتان را به خانه بهداشت ببرید تا جدول مراقبت نوزاد را تکمیل کنید و مطمئن شوید که نوزادتان مشکلی ازنظر تکاملی نداشته باشد. در این زمان واکسیناسیونی انجام نمیشود اما مجدداً از نوزاد شما آزمایش کمخونی گرفته خواهد شد.
مراجعه به خانه بهداشت نوزادان در 12 ماهگی نوزاد
هشتمین زمان بردن نوزاد به خانه بهداشت در 12 ماهگی اوست. مجدداً لازم است که برای اطمینان از رشد و تکامل صحیح نوزاد، قد، وزن و دور سر او اندازهگیری شود و وضعیت بینایی و تغذیه او بررسی شود. در این مرحله نوزاد برای بار اول واکسن MMR دریافت میکند که ترکیبی از سه واکسن سرخجه، سرخک و اوریون است. مکملهای دارویی و مشاورههای لازم نیز ارائه خواهد شد.
یکی دیگر از آزمایشات بعد از تولد نوزاد آزمایش ادرار است که در 12 ماهگی با درخواست پزشک انجام خواهد شد تا وضعیت سیستم تصفیه بدن نوزاد بررسی شود.
مراجعه به خانه بهداشت نوزادان در 15 ماهگی نوزاد
شما در 15 ماهگی هم باید نوزادتان را به خانه بهداشت ببرید تا جدول مراقبت نوزاد توسط بهیاران خانه بهداشت تکمیل شود و وضعیت عمومی نوزاد بعلاوه تغذیه و بینایی او چک شود.
مراجعه به خانه بهداشت نوزادان در 18 ماهگی نوزاد
در 18 ماهگی هم میبایست برای بررسی وضعیت رشد و تکامل نوزاد به مرکز بهداشت مراجعه کنید. در این مرحله دور بعدی واکسیناسیون نوزاد یعنی واکسن ۱۸ ماهگی انجام خواهد شد که شامل یادآور سهگانه، یادآور فلج اطفال و دور بعدی واکسن MMR میشود.
مراجعه به خانه بهداشت نوزادان بعد از 2 سالگی
مراجعه به خانه بهداشت تنها مختص نوزادان نیست. شما میبایست در 2 سالگی، 3 سالگی، 4 سالگی، 5 سالگی، 6 سالگی و 7 تا 8 سالگی نیز فرزندتان را به خانه بهداشت ببرید. در این مراجعات، علاوه بر ارزیابی وضعیت سلامت عمومی کودک، بینایی، تغذیه و تکامل او بررسی خواهد شد و مکملهای دارویی لازم برای او تجویز خواهد شد. بعلاوه، از 2 سالگی به بعد سلامت دندانهای کودک نیز جزو مراقبت های بهداشتی کودکان محسوب میشود و باید نتایج معاینه در هر مراجعه در فرم مراقبت کودک سالم نوشته شود.
آزمایش چربی نیز یکی دیگر از آزمایشات بعد از تولد نوزاد است که در سهسالگی کودک انجام میشود. در 6 سالگی نیز میبایست یادآور دوم واکسن سهگانه و یادآور دوم واکسن فلج اطفال توسط کودک دریافت شود.
مطالب مرتبط : زمان بندی انجام غربالگری نوزادان