پرخاشگری کودکان زیر دو سال برای بسیاری از والدین نگرانیهایی را به وجود میآورد. کودکان زیر 2 سال در یک دوره حساس رشدی هستند که نیازمند مراقبت و توجه بسیار زیاد از جانب والدین میباشند. سرعت رشد کودک در این مرحله زیاد بوده و نیاز به امنیت و ثبات در کودکان بسیار برجسته میباشد. پرخاشگری کودکان در این سن حکایت از نیازهای برآورده نشده آنها دارند. بنابراین در صورتی که دلایل برآشفتگی کودکان را بدانید، این امکان را خواهید داشت که به موقع بر اوضاع تسلط پیدا کرده و مشکل کودک خود را رفع کنید.
دلایل پرخاشگری کودک:
کودکان زیر دو سال توانایی کلامی محدودی دارند. عموما میزان توانایی و تسلط زبانی برای بیان خواستهها، نیازها و احــساسات کودک کفایت نمیکند. در واقع کودکان وقتی با موقعیتی روبرو میشوند که پیچیده است و یا نیازهایشان برآورده نمیشود و والدین هم متوجه منظورشان نمیشوند، عصبانی میشوند و رفتار پرخاشگرانه بروز میدهند.
برخی از دلایلی که کودک رفتار های پرخاشگرانه از خود بروز می دهد:
- فرزند شما گرسنه است
گاهی اوقات علت عصبانیت کودک شما ممکن است به دلیل گرسنگی او باشد. در بیشتر موارد تغذیه آنها به خشم آنها پایان میدهد.
- کودک نوپای شما خسته است
اگر کودک شما به دلیل خستگی عصبانی است ممکن است متوجه شوید که او از انجام هر گونه فعالیتی خودداری میکند.
- کودک شما بیش از حد تحریک میشود
اگر کودک شما بیش از حد تحریک شده باشد میتواند عصبانی شود. کودک شما ممکن است به دلیل نورهای زیاد یا صداهای بلند تحریک بیش از حد شود. در این صورت ممکن است چشمهای خود را بپوشانند یا دستان خود را روی گوش خود بگذارد.
- فرزند شما توجه شما را میخواهد
یکی دیگر از دلایل رایج بسیاری از کودکان نوپا این است که آنها توجه شما را میخواهند. آنها ممکن است بخواهند شما کمی وقت بگذارید و آنها را بغل کنید. و فقط انجام این کار میتواند عصبانیت آنها را آرام کند.
- تنشهای موجود در محیط خانواده
تعارضهای محیطی مثل دعــوای والدین، تنشها و اضطرابهای والدین به ویژه مادر و سایر مسائلی که تنش را به محیط خانواده میآورد، به شکل مستقیم یا غیر مستقیم کودک را تحریک پذیر کرده و ممکن است میزان رفتار پرخاشگرانه وی افزایش بیابد.
چه زمانی باید نگران خشم کودک نوپای خود باشم؟
عصبانیت طبیعی است و حتی در برخی موارد نشان میدهد که فرزند شما در حال رشد سالم است. مطالعات نشان میدهد که تقریباً نیمی از کودکان در هفته احساس عصبانیت میکنند. این عصبانیتها خفیف گزارش شدهاند و به طور متوسط دقایقی طول میکشد. اگر متوجه شدید که عصبانیت های کودک شما مکرر و شدید است و کاهش آنها تقریباً غیرممکن است مسئله دیگری وجود دارد. با این حال آنها میتوانند برای والدین ناامید کننده باشند به ویژه هنگامی که به طور مکرر رخ میدهند. این مهم است که بررسی کنید چرا کودک شما دچار عصبانیت میشود تا بتوانید به او کمک کنید.
نحوه برخورد صحیح با پرخاشگری کودکان
همان طور که گفته شد مهمترین علت پرخاشگری کودکان زیر دو سال برآورده نشدن نیازهای آنان میباشد. پس در صورتیکه از کودکتان پرخاشگری دیدید، فورا سعی در آرام کردن او بکنید. بسیار مهم است که در طی دو سال اول زندگی به گریهها و نــیازهای اولیه و اساسی کودکان توجه فوری نشان دهید، تا از این طریق کودک احساس امنیت را کسب کند.
اگر کودکتان در حال آسیب زدن به کودک دیگری است او را فورا جدا کرده و نگهش دارید تا آرام شود. سپس با کلمات ساده و شمرده شمرده به او توضیح دهید که این کارش باعث آسیب دیدن دیگران میشود.
کودکتان را تهدید نکنید؛ آنها را تمسخر و تحقیر نکنید. کودک شما بسیار کوچک و آسیب پذیر است. هرچند کودک در هر سنی که باشد با چنین برخوردهایی آسیب میبیند ولی اثرات این برخوردها در سنین پایینتر بسیار مخربتر هستند و به نوعی کودک آزاری محسوب میشوند.
نکات کلی در برخورد با کودکان در هنگام عصبانیت:
- از تــنبیه بدنی و برخوردهای فیزیکی خشن با کودکان زیر دو سال بپرهیزید. تنبیه فیزیکی تأثیرات مخربی در روان کودک ایجاد میکند.
- اضطرابها و تنشهای محیطی را به حداقل برسانید. با این کار کودک احساس آرامش و امنیت بیشتری میکند و احتمال پرخاشگری کاهش مییابد.
- بهترین راه این است که نیازهای کودکتان را به قدر کافی و به موقع برطرف کنید تا کودک دچار تشویش و تحریک پذیری نشود.
- با کــنترل خشم در برابر کودک الگوی خوبی برای کودک خود باشید. پدر و مادری که پرخاشگری میکنند نمیتوانند انتظار داشته باشند فرزندشان این کار را نکند.
- گاهی والدین با وجود رعایت نکات ذکر شده نمیتوانند در ارضای نیازهای روحی کودکان و کاهش پرخاشگری به طور مؤثر عمل کنند. در چنین شرایطی مشورت با مشاوران و متخصصان می تواند بسیار راهگشا باشد.