قنداق کردن نوزاد یک روش قدیمی است که در آن نوزاد را داخل یک پارچه تمیز و لطیف میپیچند. هدف از این روش این است که نوزادان احساس آرامش بیشتری داشته باشند و بهتر بخوابند. اکنون قنداق کردن بچه حتی در کشورهایی چون انگلستان نیز محبوبیت بیشتری پیدا کرده است. والدین میگویند قنداق نوزادان از گریههای بیشازحد آنان جلوگیری میکند و باعث تسکین آنها میشود. بااینوجود برخی از افراد میگویند که قنداق بچه به نفع او نیست و به او آسیب میرساند.
بسیاری از والدین امروزی در این زمینه قدری سردرگم شدهاند. آنها میخواهند بدانند که آیا قنداق كردن نوزاد صحيح است یا نه. ما در این مقاله قصد داریم با دیدگاهی کاملاً علمی و بیطرفانه، هم درباره فوايد قنداق كردن نوزاد صحبت کنیم و هم درباره عوارض و معایب آن.
فواید قنداق کردن نوزاد چیست
قنداق کردن نوزاد از جهات مختلفی میتواند به نفع او باشد، ازجمله:
قنداق کردن نوزاد به او کمک میکند که در موقعیتی امن و آرام قرار بگیرد و برای مدت طولانیتری بخوابد. در این حالت، والدین راحتتر میتوانند نوزاد را در آغوش بگیرند و حرکات دست و پای او را کنترل کنند.
نوزاد تازه متولد شده تا حدود 4 ماهگی در خواب و بیداری، نوعی حرکات سریع و ناگهانی دارد که به رفلاکس استارتل معروف است. این رفلاکس ها یک روش محافظتی کاملاً طبیعی است که در واکنش به استرسهای محیطی رخ میدهد. این حرکات ناگهانی دست و پا، در مواردی میتواند به نوزاد آسیب برساند. از طرفی به دنبال همین حرکات، ممکن است کودک از خواب بپرد. قنداق نوزاد میتواند از این اتفاقها جلوگیری کند.
برخی از متخصصان معتقدند قنداق نوزاد به او کمک میکند تا در دورهای که برای تطابق یافتن با زندگی خارج از رحم آماده میشود، احساس امنیت و آرامش کند. به نظر میرسد که قنداق بچه فضای کمی که نوزاد در رحم مادرش در اختیار داشته است را به وجود میآورد. درنتیجه نوزاد احساس بیگانگی نمیکند.
قنداق بچه تا زمانی که سیستم تنظیم دمای داخلی بدنش تکامل یابد، برای او یک فضای گرم و دنج ایجاد میکند.
یکی دیگر از فوايد قنداق كردن نوزاد این است که در هنگام تحریک بیشازحد به آرامش او کمک میکند. معمولاً نوزادانی که قنداق میشوند کمتر گریه میکنند.
چه زمانی نوزاد را قنداقپیچ نکنیم
معمولاً خود نوزادان با تقلا کردن برای خارج شدن از قنداق و نق زدن، به شما میفهمانند که دیگر وقت آن است که قنداق کردن نوزاد خود را کنار بگذارید. نوزادان زمانی که چرخیدن و غلت زدن را یاد میگیرند دیگر نیاز به قنداق ندارند. در این زمان میبایست دست و پایشان آزاد باشد تا هنگام چرخیدن به سمت پهلو یا جلو، سر خود را در موقعیت مناسب قرار دهند. اکثر نوزادان در سنین بین 2 ماهگی تا 3 ماهگی به این مرحله میرسند.
طريقه صحیح قنداق كردن نوزاد:
- ابتدا پارچه مخصوص قنداق نوزاد را که معمولاً به شکل لوزی یا مستطیل میباشد بر روی زمین پهن کنید. یکی از گوشههای پارچه را مقداری تا کنید و سر کودک را در محل تا قرار دهید؛ بهطوریکه گردن او در محل دولای پارچه قرار بگیرد.
- قسمت راست نوزاد را بپوشانید. دست راست نوزاد را در کنار بدن قرار دهید و پتو را بطوری بکشید که سمت راست نوزاد کاملا پوشانده شود و سپس قسمت اضافی پارچه را در پشت نوزاد قرار دهید تا کاملا صاف و یک دست در بیاید.
- دست سمت چپ نوزاد را کاملا صاف کنید و گوشه پایین پارچه را از روی پای کودک به سمت شانه چپ بالا ببرید. پارچه را تا جایی بکشید که پای کودک در محل لگن آزادی حرکت داشته باشد.
- گوشه چپ پارچه را از روی بازو و سینه نوزاد رد کنید و قسمت اضافی پارچه را در قسمت پشت زیر بدن نوزاد قرار دهید.
عوارض و معایب قنداق کردن
قنداق پیچ کردن بسیار محکم نوزادان، از حرکات آزادانه دستها و پاهایشان جلوگیری میکند. این امر میتواند بر تحرک و رشد آنان تأثیر منفی بگذارد. اگر پاهای نوزاد را خیلی محکم و صاف به هم ببندید، ممکن است دچار مشکلاتی در ناحیه لگن شود مانند دیسپلازی مفصل ران (یک مشکل رشدی در مفصل لگن کودک) و یا پرانتزی شدن پای نوزاد در قنداق. هنگام قنداق کردن نوزاد خود، مطمئن شوید که کودکتان فضای کافی برای اینکه پاهایش را در ناحیه لگن به سمت بالا و خارج حرکت دهد، دارد.
شاید شنیده باشید که قنداق کردن بچه خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزادان SIDS را افزایش میدهد. بااینحال، تحقیقات نشان میدهد که افزایش خطر این عارضه مربوط به خود قنداق کردن بچه نیست. مثلا هنگامی که کودکان را بر روی شکم بخوابانید و یا برای قنداق نوزاد از پارچههای ضخیم یا پتو استفاده کنید. درصورتیکه نحوه صحیح خواباندن نوزاد قنداق شده را بدانید و همیشه از یک پارچه نازک و سبک برای قنداق کردن نوزاد خود استفاده کنید، خطر SIDS وجود نخواهد داشت. شما میبایست همیشه نوزادتان را بر روی پشت بخوابانید و هرگاه علائمی از چرخیدن نوزاد به پهلو یا شکم دیدید، او را مجدداً به پشت برگردانید.
متخصصان توصیه میکنند که اگر قصد قنداق کردن نوزاد را دارید میبایست این کار را فقط از زمان تولد آغاز کنید. در ماههای دوم و سوم که خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد بسیار بالاست، بههیچوجه توصیه نمیشود. اگر شما از این زمان که نوزاد به خوابیدن بدون قنداق عادت کرده است، قنداق کردن بچه را آغاز کنید، با تغییر عادتهای خواب او ممکن است باعث آسیبپذیری بیشتر او شوید.
اگر کودکتان را در کنار خودتان میخوابانید بهتر است او را قنداق نکنید. وجود همزمان پارچه مخصوص قنداق و پوشش تخت شما در برابر نوزاد، میتواند دمای بدن او را بسیار بالا ببرد. این موضوع خطر SIDS را افزایش خواهد داد. بعلاوه به دلیل محدود شدن حرکات دست و پای نوزاد، نمیتواند هنگام نزدیک شدن بیشازحد شما در خواب، به شما هشدار دهد.
هنگام شیر دادن به کودک نیز نباید نوزاد را قنداق کرده باشید. تغذیه با شیر مادر باعث گرم شدن سریع نوزادان میشود و ممکن است بدن آنها بیشازحد گرم شود. بهعلاوه اینکه اگر با قنداق کردن بچه حرکات او را محدود نکنید، میتواند در موقعیت بهتری نسبت به سینه مادر قرار بگیرد.
نکات مهم در قنداق کردن نوزاد
- جنس قنداق باید نرم و لطیف باشد.
- قنداق را نباید خیلی محکم یا خیلی شل ببندید.
- وقتی کار قنداق کردن نوزاد تمام شد دست خود را داخل سینه کودک کنید و مطمئن شوید که راه تنفسی کودک را سفت نبسته باشید.
- اطمینان حاصل کنید که پا و ران های نوزاد آزادانه می تواند حرکت کند.
- اگر کودک مایل است که دستهایش بیرون باشد می توانید این کار را بکنید و یک بازو یا هر دوی آنها را آزاد بگذارید.
- اگر نوزاد تمایلی به قنداق شدن ندارد آن را کنار بگذارید و در زمان دیگری او را قنداق کنید.
- بعضی از کودکان اصلا قنداق کردن را دوست ندارند و راحت نمی خوابند، پس بهتر است برای این کودکان قنداق استفاده نکنید.
- نظارت و مراقبت از نوزاد تا زمانی که در قنداق است ضروری می باشد.
- حواستان باشد که قنداق روی صورت کودک نیافتد زیرا هم باعث بیدار شدن و آشفتگی در خواب می شود و هم احتمال خفگی در نوزاد بالا می رود.
- نباید قنداق را خیلی سفت ببندید زیرا ممکن است به غضروف ها آسیب وارد کند.
- اگر به درستی صورت نگیرد ممکن است باعث بروز بیماری لگن شود.
- برای بستن قنداق نباید از سوزن، سنجاق، کش و دکمه استفاده کنید.
- جنس پارچه قنداق باید از پارچه های نخی بافته شده از پنبه باشند.
- نوار قنداق باید 20 سانتی متر در عرض 5 سانتی متر باشد.
- زیر قنداق نباید لباس های بسیار گرم به کودک بپوشانید.
- دمای بدن نوزادتان را بهطور منظم چک کنید. اگر دیدید که نوزاد عرق می کند قنداقش را باز کنید.
با توجه به نکاتی که گفته شد، شما میتوانید انواع قنداق مناسب برای کودک خود را از فروشگاه سیسمونی بیبی ماما مشاهده کنید و محصول مورد نیاز کودک دلبندتان را انتخاب و خریداری کنید.
پوشاک