علت سکسکه در نوزادان و پیشگیری آن

جنین از سه ماهه ی دوم بارداری در شکم مادرش شروع به سکسکه کردن می کند، این روند پس از تولد در نوزادان نیز ادامه پیدا می کند. بروز سکسه در نوزادان تازه متولد شده و کوچکتر از یک سال عادی است و علل گوناگونی دارد اما شاید والدین علاقه مند باشند بدانند که علت سکسکه در نوزادان چیست؟ والدین باید بدانند که چه زمانی لازم است برای آگاهی از علت سکسکه نوزاد خود به پزشک مراجعه کنند.

آیا سکسکه نوزادان امری طبیعی است؟

سکسکه نوزادان ناشی از اسپاسم بازتابی عضله دیافراگم است که در بخش زیرین قفسه سینه قرار دارد و به تنفس نوزادان کمک می کند. سکسکه نوزادان می تواند چند دقیقه تا چند ساعت به طول انجامد. این عارضه کاملا بی خطر و بدون درد است. با رشد ارگان های بدن و رسیدن به تعادل، بروز سکسکه نیز کاهش پیدا می کند. نوزاد شما ممکن است سکسکه، به ویژه صدای آن را، امری بامزه و خنده دار تلقی کند. در صورت آغاز سکسکه کودک خود را زیر نظر داشته باشید، اما برای بررسی علت سکسکه نوزاد نیازی به انجام اقدام خاصی نیست، چرا که سكسكه نوزاد در اکثر موارد مشکل جدی را برای بدن و سلامتی وی به وجود نمی آورد.

چه عواملی باعث سکسکه در نوزادان می شود؟

رفلکس سکسکه ممکن است برای از بین بردن هوای اضافی از معده باشد. با این حال ، جامعه پزشکی هنوز مطمئن نیستند که آیا سکسکه هدفی دارد یا خیر. سکسکه هنگامی اتفاق می افتد که چیزی باعث اسپاسم دیافراگم شود و تارهای صوتی به سرعت بسته شوند. هوا از طریق تارهای صوتی بسته به بیرون هل داده می شود و صدای سکسکه ایجاد می شود. دیافراگم یک ماهیچه بزرگ است که در قسمت انتهای قفس دنده جریان دارد. در هنگام نفس کشیدن دیافراگم بالا و پایین می شود.

سکسکه در نوزادان بدون هیچ دلیل واضحی اتفاق می افتد ، اما تغذیه گاهی اوقات می تواند باعث ایجاد اسپاسم دیافراگم شود. ممکن است سکسکه در نوزاد در اثر موارد زیر اتفاق بیفتد:

• تغذیه بیش از حد :

اگر نوزاد شما بیش از حد غذا بخورد (چه به صورت شیر مادر و چه به صورت شیر خشک) دچار نفخ شکم می شود. ورم معده به دیافراگم فشار می آورد و سبب بزرگ شدن آن در داخل حفره شکمی می شود. در نتیجه، این امر انقباض های ناگهانی در دیافراگم به وجود می آورد و این انقباض ها به صورت سكسكه نوزاد ظاهر می شوند.

• بلعیدن بیش از حد هوا هنگام شیر خوردن نوزاد :‌

احتمال بروز سکسکه در نوزادانی که از شیشه شیر برای شیردهی استفاده میکنند، بیشتر است چرا که هنگام شیر خوردن نوزاد حجم زیادی از هوا با شیر وارد معده می شود. وارد کردن هوای زیاد به داخل معده، سبب ورم آن و اسپاسم دیافراگم می شود. این امر، درست مانند علت ارائه شده در بالا، سبب بروز سكسكه نوزاد می شود.

• وجود مواد تحریک کننده در هوا :

از آنجایی که لوله تنفسی نوزادان بسیار ظریف است، مواد شیمیایی موجود در هوا مانند گرد و غبار، آلاینده ها، بوی غلیظ و حتی دود اگزوز خودرو می تواند سبب ایجاد سرفه در نوزادان شود. اگر این سرفه ها برای مدت زمان طولانی ادامه یابد، به دیافراگم فشار وارد می شود و سبب انقباض آن می شود. در نتیجه این امر، سکسکه در نوزادان به وجود می آید.

• آسم :

یکی از عوارض آسم در نوزادان، بروز سکسکه است. این بدان دلیل است که برونش های موجود در ریه ها ورم کنند و در نتیجه حجم هوای ورودی به ریه ها کاهش می یابد. این امر سبب خس خس سینه و اسپاسم های دیافراگمی می شود و به همین دلیل سکسکه نوزاد رخ می دهد.

• واکنش های آلرژیک :

یک واکنش آلرژیک در مری نوزادان، می تواند سبب التهاب یا تورم آن شود. دیافراگم با منقبض شدن، نسبت به این التهاب واکنش نشان می دهد و در نتیجه این امر، نوزاد شروع به سکسکه می کند. کودک شما ممکن است نسبت به پروتئین های موجود در شیر نوزاد حساسیت داشته باشد. در صورتی که مادر رژیم غذایی خود را تغییر دهد، تعادل مواد شیمیایی در شیر نوزاد نیز تغییر می کند و در نتیجه آن، ممکن است نوزاد دچار واکنش های آلرژیک نسبت به شیر نوزاد شود.

• تغییر در دما :

در برخی از موارد، تغییر دما در ناحیه شکمی نوزادان، می تواند سبب اسپاسم ماهیچه دیافراگم شود. به عنوان مثال، دادن شیر سرد پس از یک غذای گرم به نوزاد، می تواند سبب بروز سكسكه نوزاد شود.

• رفلاکس معده :‌

ممکن است در شرایطی، محتویات معده کودک به مری بازگشت داده شود. این اتفاق تحت عنوان رفلاکس معده شناخته می شود و در میان نوزادانی که در ناحیه ماهیچه اسفنکتر مری و معده دچار مشکل هستند، رخ می دهد. این جریان معکوس غذا، عصب موجود در بخش انتهای مری را تحریک کرده و دیافراگم را منقبض می کند. این امر می تواند سبب ایجاد سكسكه نوزاد شود. در حالی که سکسکه نوزاد به تنهایی نشان دهنده رفلاکس معده نیست، اما مزمن شدن آن و بروز علائم دیگری، از جمله گریه، بی حسی، افزایش آب دهان می تواند نشان دهنده این مشکل جدی باشد و بهتر است در صورت مشاهده آن ها برای بررسی علت سکسکه نوزاد ، به پزشک مراجعه کنید.

چگونه سکسکه نوزاد را متوقف کنیم؟

روش های مختلفی برای متوقف کردن یا جلوگیری از سکسکه در نوزادان وجود دارد. به عنوان مثال ، توقف در شیردهی ، کمک به آروغ زدن نوزاد ، استفاده از پستانک. به یاد داشته باشید بیشتر نوزادان در سال اول زندگی دچار سکسکه می شوند و معمولاً دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. سكسكه نوزاد امری رایج است و ممکن است ظرف ده دقیقه الی یک ساعت برطرف شود. با این حال، اگر از بروز سكسكه نوزاد خود دچار استرس می شوید و یا احساس می کنید که این عارضه کودک شما را ناراحت می کند، می توانید روش های زیر را برای رفع سکسکه نوزاد امتحان کنید.

1. اجازه دهید سکسکه نوزاد به طور طبیعی متوقف شود

در بیشتر مواقع، سكسكه نوزاد بدون نیاز به هیچ دخالتی و تنها با برطرف شدن علت به وجود آورنده آن، برطرف می شود. اگر سکسکه ها کودک شما را دچار ناراحتی نمی کنند، بهتر است دخالتی نکنید و اجازه دهید سکسکه ها برطرف شوند. با این حال، اگر سکسه نوزاد برای ساعت ها یا روزها ادامه پیدا کرد، بهتر است برای آگاهی از علت سکسکه نوزاد خود به پزشک مراجعه کنید.

2. توقف شیردهی و کمک به نوزاد برای آروغ زدن

هنگامی که معده از هوا پر می شود ، ممکن است به دیافراگم فشار وارد کند و باعث اسپاسم شود. توقف شیردهی و کمک به آروغ زدن نوزاد باعث کاهش میزان هوای معده می شود و می تواند از سکسکه جلوگیری کند. براساس نظر آکادمی اطفال آمریکا بهتر است پس از مصرف 2 تا 3 اونس شیر از شیشه شیر به نوزاد کمک کنید آروغ بزند. اگر نوزاد شیر مادر می خورد در حین تعویض سینه به نوزاد کمک کنید آروغ بزند.

3. استفاده از پستانک

مکیدن پستانک نیز ممکن است به آرامش دیافراگم و متوقف کردن سکسکه کمک کند.

4. به نوزاد شربت گرایپ واتر بدهید

گرایپ واتر ترکیبی از گیاهان و آب است. این دارو به طور سنتی برای درمان کولیک و سایر مشکلات معده استفاده می شود. گیاهانی که معمولاً در گرایپ واتر وجود دارد شامل موارد زیر است:

• زنجبیل
• رازیانه
• بابونه
• دارچین

اگر مشکلات معده منجر به سکسکه شود، گرایپ واتر می تواند کمک کند. با این حال ، هیچ مدرک علمی در حال حاضر از این درمان پشتیبانی نمی کند. از آنجا که خطرات کم است ، ممکن است فرد تصمیم بگیرد که گرایپ واتر را امتحان کند.

5. مالش پشت نوزاد

ماليدن پشت نوزاد و تکان دادن او باعث آرامش او مي شود. این کار ممکن است اسپاسم های ایجاد کننده سکسکه را متوقف کند.

6. حواس کودک خود را پرت کنید

اگر کودک شما به صورت مداوم دچار سکسکه می شود، سعی کنید حواس او را پرت کنید و تمرکز او را نسبت به موضوعات سرگرم کننده، مانند بازی با اسباب بازی ها، جلب کنید. سکسکه ها به صورت طبیعی نتیجه انقباض های عضلانی در شکم هستند که این امر خود با سیستم اعصاب بدن کودک در ارتباط است. پرت کردن حواس نوزادان با اسباب بازی یا کارتون، می تواند این اعصاب را آرام کرده و برای رفع سکسکه نوزاد کمک کننده باشد.

پیشگیری از بروز سکسکه در نوزاد

از آنجایی که سکسکه نوزادان محرک های مختلفی دارد، اجتناب کامل از این موارد بسیار دشوار است. با این حال، راهکار هایی وجود دارد که می توانید با انجام آن ها، احتمال بروز سکسکه نوزاد را به شکل قابل قبولی کاهش دهید:

1. برای غذا دادن به کودک، او را در حالت نشسته نگه دارید

اگر کودک شما نشستن را یاد گرفته است و می تواند بدن خود را کنترل کند، همیشه در حالت نشسته به او غذا دهید و مطمئن شوید بیست الی سی دقیقه پس از غذا خوردن نیز در همین حالت باقی بماند. این کار ماهیچه های دیافراگم را در محل اصلی خود نگه می دارد و احتمال بروز انقباض یا اسپاسم را کاهش می دهد. به آرامی پشت کودک خود را ماساژ دهید تا آروغ وی را بگیرید. با این کار هوای بلعیده شده در حین غذا خوردن به راحتی از بدن وی خارج می شود. این کار همچنین می تواند با آرام کردن دیافراگم، از بروز سکسکه جلوگیری می کند.

2. شیردهی

تغذیه نوزاد با شیر مادر می تواند از ورود هوای بیشتر به داخل مری کودک جلوگیری کند. با این حال، برای شیر خوردن نوزاد ، مطمئن شوید که نوک پستان به خوبی بر روی دهان کودک چفت می شود. این کار از ورود هوای بیشتر به مری کودک جلوگیری می کند. این کار همچنین از بروز دردهایی در نوک سینه ها نیز جلوگیری می کند.

اگر نوزادتان را با شیر خشک تغذیه می کنید، از شیشه شیرهای ضد نفخ برای او استفاده کنید.

3. ماساژ پشت نوزاد

کودک خود را به حالت نشسته نگه دارید و به طور منظم پشت وی را ماساژ دهید. این کار تنش های موجود در ماهیچه های دیافراگم را کاهش می دهد و سبب آرامش نوزاد می شود. کمر نوزاد را به شکل دایره ای ماساژ دهید و به آرامی به سمت گردن نوزاد دستان خود را حرکت دهید. مطمئن شوید فشار زیادی را به پشت کودک وارد نمی کنید.

4. آروغ کودک خود را بگیرید

یکی از بهترین روش ها برای جلوگیری از سکسکه نوزادان، گرفتن آروغ آن ها است. در فاصله های زمانی مشخص میان تغذیه نوزاد، آروغ کودک خود را بگیرید تا از تجمع هوا در داخل شکم وی، جلوگیری کنید. برای این کار، بهتر است پس از قورت دادن چند جرعه شیر، کودک خود را به صورت نشسته نگه دارید و آروغ وی را بگیرید. برای این کار کافی است به آرامی پشت کودک خود را ماساژ دهید.  مطمئن شوید برای گرفتن آروغ کودک ، فشاری به پشت وی وارد نمی کنید.

5. به نوزاد خود در آرامش غذا دهید

لطفا شیر دادن به نوزاد خود را تنها معطوف به زمان هایی نکنید که وی بسیار گرسنه است و یا گریه می کند. این کار سبب می شود تا نوزاد با سرعت شیر بخورد و در نتیجه هوای بیشتری را در هنگام تغذیه به داخل شکم خود وارد کند.

6. فعالیت های سرگرم کننده را مدتی کنار بگذارید

هنگام شیر دادن به کودک خود، فعالیت های سرگرم کننده و حرکت دادن وی یا خنداندن او را متوقف کنید. همچنین از تکان دادن کودک و یا بازی با وی خودداری کنید.

7. از تغذیه بیش از حد نوزاد خودداری کنید

علت سکسکه نوزاد در بیشتر موارد ، تغذیه بیش از حد نوزاد است. بنابراین، تلاش کنید در هر وعده غذایی، بیش از حد نیاز به کودک خود غذا ندهید. بهتر است به نوزاد خود در هر وعده مقدار کم تری شیر بدهید و به جای آن دفعات شیر دهی را بیشتر کنید. در خلال هر وعده غذایی، سعی کنید آروغ کودک خود را برای دو الی سه بار بگیرید تا از تجمع هوا در شکم او جلوگیری کنید. اگر صداهای عجیبی از معده نوزاد خود شنیدید، نگران نشوید. این صداها به خاطر ورود هوا به معده نوزاد به وجود می آیند و این بدان معناست که باید آروغ کودک خود را بگیرید.

هرگز اقدامات زیر را برای رفع سکسکه انجام ندهید:

1. به نوزاد خود شکلات یا آبنبات ترش ندهید

اگرچه مکیدن یک آبنبات ترش می تواند در از بین بردن سکسکه بزرگسالان موثر واقع شود، اما این کار کمکی به نوزادان و کودکان نخواهد کرد. علاوه بر آن، ترشی این آبنبات ها غالبا به خاطر وجود مواد اسیدی است که می تواند سبب ایجاد آسیب های جدی در دندان های نوزادان و کودکان شما شود.

2. هرگز به پشت نوزاد خود محکم ضربه نزنید

یکی دیگر از تکنیک هایی که می تواند در درمان سکسکه بزرگسالان موثر واقع شود، ضربه زدن به پشت فرد است. این تکنیک را نباید هیچ گاه بر روی نوزاد یا کودک خود اجرا کنید. ساختار اسکلتی نوزادان و کودکان بسیار شکننده است و ایجاد فشار یا نیرو بر  آن می تواند سبب بروز آسیب های فیزیکی شدید شود. با این حال، ضربه های بسیار آرام با سر انگشتان در پشت کودک بلامانع است.

3. هرگز زبان، بازو و یا پاهای کودک خود را نکشید

یک افسانه قدیمی در برخی از کشورهای دنیا وجود دارد که بر اساس آن، کشیدن بازوها، پا یا زبان فرد سکسکه کننده سبب توقف سکسکه در فرد می شود. با این حال، انجام این کار برای نوزادان و کودکان بسیار خطرناک است. رباط ها و تاندون های کودکان آمادگی لازم برای تحمل این فشار و یا نیرو را ندارد.

4. هرگز او را نترسانید

ایجاد صداهای بلند و ناگهانی، مانند ترکاندن بادکنک و… می تواند با ایجاد یک حواس پرتی لحظه ای یا ترس، سکسکه را در بزرگسالان از بین ببرد. این کار می تواند نوزاد یا کودک شما را وحشت زده کند و حتی سبب ایجاد آسیب هایی به پرده ظریف گوش آن ها شود.

5. به گوشه چشم کودکان فشار وارد نکنید

به تخم چشم های کودکان خود فشار وارد نکنید. ماهیچه های نگهدارنده تخم چشم ها به طور کامل تکامل پیدا نکرده است و این کار می تواند سبب ایجاد آسیب های فیزیکی و ایجاد خمش در تخم چشم کودکان شود.

6. راه تنفس کودک را مسدود نکنید (حبس نفس)

کمبود اکسیژن برای کودکان بسیار خطرناک است و این روش درمانی سکسکه تحت هیچ شرایطی نباید بر روی کودکان اجرا شود.