چهار دست و پا راه رفتن کودک از چه زمانی شروع می شود

اگرچه هر کودکی مراحل رشد خود را با سرعت متفاوتی طی می‌کند اما به طور کلی انتظار داریم آنها مراحل مشترکی را دنبال کنند. به عنوان مثال به ترتیب در ابتدا بنشینند، سپس سینه خیز بروند، در مرحله بعد چهار دست و پا بروند و در نهایت شاهد ایستادن کودک روی پا بوده و ببینید که آنها راه می‌روند و می‌دوند. با وجود آنکه همه‌ی کودکان، این مراحل را طی نمی‌کنند و گاهی حتی یک یا دو مرحله را جا می‌اندازند، اما بسیاری از آنها همین روند کلی را طی می‌کنند.

هنگامی که نوزاد شروع به چهاردست و پا رفتن می کند تعادل روی دست و پاهایش را آموزش می بیند که این نشانه بهبود زیادی در رشد او به حساب می‌آید و این امر موجب هیجان زده شدن پدر و مادر میشود. اولین حرکتی که نوزاد بدون کمک دیگران برای حرکت کردن انجام می دهد چهار دست و پا رفتن است.

زمان و سن چهار دست‌ و پا رفتن کودک

به طور کلی این مهارت ما بین 6  تا  10  ماهگی در کودک رشد می کند، بعضی از نوزادان نیز ممکن است که از ۱۰ ماهگی به بعد چهار دست و پا رفتن را شروع کنند. کودک شما ممکن است در این سن روش دیگری را برای جابه‌جایی انتخاب کند که به شکل کشاندن خود روی باسن با استفاده از یک دست در پشت و یک پا در جلو، خزیدن روی شکم یا غلت خوردن روی زمین است. بعضی از نوزادان اولین حرکت خود را اینگونه آغاز می‌کنند. نگران شیوه حرکت او نباشید، زیرا این حرکت کردن کودک است که اهمیت دارد، حالا هر طور که می‌خواهد آن را انجام دهد. برخی از کودکان چهار دست ‌و پا نمی‌روند و مستقیماً به مرحله بالا کشیدن خود، ایستادن،‌ و راه رفتن با تکیه به وسایل خانه حرکت می‌کنند.

این حرکت اولین گام برای راه رفتن نوزاد به حساب می آید. نوزادان برای کشف جهان اطراف خود از چهار دست و پا رفتن استفاده می کنند. اما سن یادگیری در همه نوزادان یکسان نیست.

از زمانی که به منظور کاهش ریسک سندرم مرگ ناگهانی نوزاد، به والدین توصیه شده است که کودک را روی پشت بخوابانند، بسیاری از کودکان دیرتر چهار دست ‌و پا می‌روند و برخی از آنها هم کلاً آن را جا می‌اندازند. اگر کودکتان ار دست‌ها و پاهای هر دو سمت بدنش به یک اندازه استفاده می‌کند و در حال یادگیری هماهنگ کردن آنهاست، احتمالاً موضوعی برای نگرانی وجود ندارد.

چگونگی یادگیری چهار دست‌وپا رفتن کودک

کودک شما پس از اینکه توانست بدون تکیه به خوبی بنشیند که احتمالاً حدود هشت ماهگی خواهد بود، شروع به چهار دست‌وپا رفتن می‌کند. پس از این مرحله، او می‌تواند سرش را برای نگاه کردن به اطرافش بالا نگه دارد و عضلات دست، پا و پشتش به اندازه کافی قوی شده‌اند که وقتی روی دست‌ها و زانوهایش قرار می‌گیرد به زمین نیفتد.

در طول یک یا دو ماه، کودک شما یاد می‌گیرد که به خوبی از حالت نشسته روی چهار دست و پایش قرار گیرد و به زودی هم می‌فهمد که وقتی بدنش موازی با زمین و روی دست و پایش است می‌تواند خودش را به عقب و جلو تاب دهد. در فاصله بین ۹ یا ۱۰ ماهگی هل دادن زانوهایش روی زمین اهرمی را که برای حرکت کردن نیاز دارد به او می‌دهد. در حینی که در این کار مهارت پیدا می‌کند یاد می‌گیرد که از وضعیت چهار دست‌وپا به وضعیت نشسته دربیاید.

کودک به زودی مهارتی را یاد خواهد گرفت که چهار دست‌وپا رفتن متقاطع نامیده می‌شود؛ یعنی به جای حرکت دادن دست و پای یک سمت بدنش با هم، دست و پای مخالف را با هم جابه‌جا می‌کند. پس از آن، با تمرین کردن مهارتش را بیشتر می‌کند و وقتی به یک سالگی می‌رسد به طور کامل کنترل و تعادل در حرکت روی دست ها و پاهایش را یاد میگیرد.

نشانه‌های چهار دست و پا رفتن نوزاد

شما می‌توانید با مشاهده‌ی علائم زیر، آماده‌ی شروع چهار دست و پا رفتن نوزاد خود باشید:

• کودکتان به سمت جلو، عقب یا هر دو جهت حرکت می‌کند.
• بچه‌ی شما شروع به خزیدن روی شکم می‌کند.
• کودکتان چهار دست و پا بلند می‌شود و حتی به سمت جلو به صورت یک جهش کوچک حرکت می‌کند.
• کودکتان به طور کامل روی زمین می‌خزد.

با صبوری و دادن زمان مناسب به کودک، می‌توانید او را به چهار دست و پا رفتن تشویق کنید. مدت زمان مشخصی برای تقویت ماهیچه‌های مورد نیاز برای زمان شروع چهار دست و پا رفتن نوزاد نیاز است. به زودی ممکن است کودک شما هل‌های کوچکی به بدنش بدهد؛ نوعی حرکت «شنا» روی شکم که در جهت جلو و عقب است. اینها نشانه‌های کلاسیکی هستند که نشان می‌دهد کودک شما به سن مناسب چهار دست و پا رفتن رسیده است.

انواع چهار دست و پا رفتن نوزاد

حرکات چهار دست و پا رفتن نوزاد می‌تواند در اشکال مختلف باشد

• کماندویی: این شیوه که از شیوه های چهار دست و پا رفتن است، به صورت سینه خیز است و ساده ترین شکل چهار دست و پا رفتن محسوب می شود.
• روش نشسته: کودک شما ممکن است برای یادگیری از باسن خود و به طور نشسته برای چهار دست و پا رفتن استفاده کند. این روش به اینگونه است که کودک روی زمین می نشیند و از پاهایش برای حرکت کردن استفاده میکند.
• روش کلاسیک: در این روش که بیشتر کودکان از آن استفاده می‌کنند. کودک روی شکم دراز می کشد و به کمک ما، دست و پاهایش به سمت جلو حرکت می کند.
• روش سه پایه: کودک با دو دست و یک پا شروع به خزیدن می کند و به پای دومش استراحت می دهد.
• روش خرسی: این روش کودک به کمک دست و پاهایش حرکت می‌کند.در حالی که باسنش را به بالا گرفته است، در این روش کودک با دست و زانو پل می سازد و با استفاده از آنها خود را به جلو می کشد.
• روش خرچنگی: در این روش کودک از بازو هایش برای عقب گرد استفاده می کند و به سمت جلو نمی رود.

تشویق کودک به چهار دست و پا رفتن

فرشته شما خودش حرکت چهار دست و پا به سمت جلو را یاد خواهد گرفت. اگر می‌خواهید کوچولوی‌تان را تشویق کنید، می‌توانید کارهای زیر را برای او انجام بدهید:

• برای آموزش چهاردست و پا راه رفتن کودک، اسباب‌بازی مورد علاقه‌اش را خارج از دسترس و در جلوی او قرار بدهید تا به سمت آن چهار دست و پا برود. ممکن است برایش سخت باشد، اما در کمک کردن به او عجله نکنید. بگذارید سعی خودش را بکند. حین تلاش، ماهیچه‌هایی که برای چهار دست و پا رفتن نیاز دارد قوی‌تر می‌شوند.
• روی زمین بنشینید و به او نشان بدهید که چطور باید به سمت جلو چهار دست و پا راه برود. ممکن است حین انجام این کار حالت مسخره‌ای پیدا کنید، ولی این حرکت را به عنوان یک بازی و سرگرمی با کودک خود در نظر بگیرید.
• وقتی شیرخوار شما در وضعیت چهار دست و پا قرار گرفت، به آرامی او را با قرار دادن دست‌تان روی باسنش به سمت جلو هل بدهید.
• سعی کنید دست‌ها و پاهایش را حرکت بدهید تا احساس حرکت به جلو را تجربه کند.
• با غذای مورد علاقه‌اش او را به سمت جلو ترغیب کنید.
• از زیراندازهای دراز کشیدن روی شکم برای تمرین چهار دست و پا رفتن استفاده کنید.
• کوچولوی شما برای این‌که چیز جدید را یاد بگیرد به تعریف و تشویق شما نیاز دارد. آن‌ها را تشویق و تمجید کنید تا تفاوت را مشاهده کنید.

با این حال، یادتان باشد که او را مجبور نکنید. یادگیری چهاردست و پا راه رفتن کودک باید برای شیرخوار شما سرگرم‌کننده باشد. همچنین،‌ کوچولوی‌تان را با شیرخواران دیگر مقایسه نکنید. ممکن است کمی از بقیه جلو‌تر یا عقب‌تر باشد. باید بگذارید با سرعت خودش پیش برود. در ذهن داشته باشید که چهار دست و پا رفتن به سمت عقب یا این قبیل، ظرف مدت چند ماه که فرشته شما شروع به راه رفتن و دویدن می‌کند، فراموش خواهد شد.

علت دیر چهار دست و پا رفتن کودک

تاخیر در چهار دست و پا رفتن نوزاد می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد. در حالی که بیشتر آنها دلایل بیرونی و ساده‌ای می باشد اما گاهی اوقات مشکلات جسمی مانع از آغاز این روند می‌شود.

نداشتن انگیزه‌های کافی ، یکی از ابتدایی‌ترین علت دیر چهار دست و پا رفتن نوزاد است. اینکه شما همیشه تمام وسایل و نیازهای نوزاد را در اختیارش قرار دهید باعث می‌شود او نیازی به حرکت حس نکند.

عدم تمرین و وقت گذاشتن برای کودک ، در حالت دیگر شاید شما زمان کافی برای انجام کارهای کمکی که در بالا توضیح دادیم نگذاشته‌اید.

شاید شرایط بیرونی مهیا نیست ، به عنوان مثال در چهار دست و پا رفتن نوزاد روی سرامیک، ممکن است لیز بودن سطح یا سرد بودن آن باعث انزجار کودک از انجام حرکت شود.

پاهای خمیده، صافی کف پا و پای پرانتزی ، در بعضی موارد هم مشکلات فیزیکی در میان است که یکی از شایع‌ترین دلایل در تاخیر حرکتی کودکان است که در نوزادان بسیار رایج است و ممکن است دلیل تاخیر در چهار دست و پا رفتن نوزاد باشد. این مشکل را می‌توان با ورزش و حرکات کششی اصلاح کرد.

اضافه وزن نوزاد ، یکی دیگر از مشکلاتی است که باعث می‌شود دست و پاهای او توان کافی برای تحمل وزنش را نداشته باشند.

کلام آخر

در مورد چهار دست و پا رفتن شما باید سایر نقاط عطف کودک را نیز در نظر بگیرید. به عنوان مثال در شرایطی که سن استاندارد برای شروع چهار دست و پا رفتن، از 9 ماهگی است اما این بدین بستگی دارد که او سایر مراحل رشدی را در چه زمانی شروع کرده است. در کودکان نارس همه‌ی این کارها به تعویق می‌افتند که کاملاً طبیعی است زیرا او بخشی از رشدی که باید در رحم مادرش انجام می‌داده است را بعد از تولد انجام می‌دهد از این رو مراحل رشد و نموی او نسبت به کودکان دیگر با تاخیر همراه خواهد بود. اما این موضوع همیشگی نیست و از جایی به بعد کودک شما نیز با سایر کودکان همگام خواهد شد.

مطالب مرتبط : زمان و نحوه نشستن کودک