نوزادان مواد غذایی و اکسیژن را در رحم مادرشان از طریق جفت دریافت میکنند که به دیوارۀ داخلی رحم متصل است. جفت نیز توسط بند ناف به یک شکاف در شکم نوزاد متصل است و با او ارتباط دارد. پس از به دنیا آمدن نوزاد، بند ناف طی یک عمل بدون درد از قسمت نزدیک به بدن نوزاد قطع و یک گیره به آن متصل میشود که باعث وصل بودن انتهای ریشه بند ناف به بدن کودک است. در این مطلب با زمان افتادن ریشه بند ناف نوزاد، مراقبتهای بعد از آن و موارد ضروری نیازمند مراجعه به پزشک در مورد بند ناف نوزادان آشنا خواهید شد.
زمان افتادن بند ناف نوزاد
ریشه بند ناف معمولاً بعد از گذشت 7 الی ۲۱ روز پس از تولد خشک میشود و از بدن نوزاد جدا خواهد شد. این جدا شدن باعث ایجاد زخم کوچکی میشود که آن هم بعد از چند روز برطرف خواهد شد. هنگامی که ریشه بند ناف جدا میشود، ممکن است مقدار کمی خون در پوشک نوزاد مشاهده کنید که امری طبیعی است. گاهی با جدا شدن ریشه بند ناف مقداری مایع شفاف یا زرد رنگ از محل آن بیرون میآید یا مقداری گوشت مرده نیز ممکن است در محل آن باقی بماند که خود به خود برطرف میشود. گاهی نیز ممکن است نیاز داشته باشد تا توسط پزشک نوزادتان ریشه بند ناف از بین برود. بهطورکلی این اتفاق مهمی نیست و به دلیل وجود نداشتن رگهای عصبی در آن، انجام هر کاری توسط پزشک در این قسمت، بدون درد است.
مراقبتهای درست و تمیز کردن بند ناف نوزاد
کارها و نکاتی برای مراقبت از ریشه بند ناف نوزاد تا زمان افتادن آن وجود دارد. این مراقبتها شامل موارد زیر است:
- ریشه بند ناف را تمیز و خشک نگه دارید، اما با هیچ مادهای آن را تمیز نکنید.
- هنگام بستن پوشک بند ناف را زیر آن قرار ندهید تا با ادرار تماس پیدا نکند.
- هنگام بستن پوشک قسمت بالایی پوشک را تا بزنید تا بند ناف کاملا بیرون باشد و در معرض هوا قرار بگیرد تا زودتر خشک شود.
- تا وقتی این ریشه نیوفتاده است، نباید نوزاد را در آب غوطهور کرد.
- وجود بند ناف مانع از استحمام نوزاد نمی شود.
- به جای غوطهور کردن نوزاد در وان آب، میتوانید او را با یک اسفنج نرم مخصوص نوزاد تمیز کنید.
- در هوای گرم، فقط یکپوشک مناسب و یک بلوز راحت تن کودک کنید تا هوا بتواند جریان یابد و بند ناف برای افتادن خشک شود.
- قبل از افتادن بند ناف، بهتر است لباسهایی را که باعث زیاد گیر کردن به بند ناف میشود تن نوزاد نکنید.
- هرگز سعی نکنید بند ناف را از بدن نوزاد جدا کنید؛ حتی زمانی که به نظر میرسد فقط به یک مو بند است.(اقدام به کندن بند ناف ممکن است باعث خونریزی شود.)
- کمی ترشح از بند ناف طبیعی است. این مایع معمولاً از ریشه ترشح میشود و باید به سادگی پاک شود.
- برای تمیز کردن بند ناف از الکل، بتادین یا ضدعفونیکنندههای دیگر استفاده نکنید تا بند ناف در زمان معمول خودش بیفتد و دیگر خطر عفونت نیز وجود نداشته باشد.
- برای تمیز کردن بند ناف از پنبه استفاده نکنید زیرا ممکن است الیاف پنبه روی بند ناف باقی بماند و باعث ایجاد حساسیت و حتی عفونت شود.
- هنگام تولد نوزاد در بیمارستان بند ناف را پس از بستن با گیره پلاستیکی با یک گاز پارچه ای پانسمان می کنند که این گاز میتواند مخزن عفونت ثانوی باشد و باید در خانه باز شود.
- بند ناف را با ناف بند نپوشانید حتی در فتق نافی.
- مشاهده خونابه مختصر بعد از افتادن ناف طبیعی است اما اگر خونریزی شدید مشاهده نمودید به پزشک مراجعه کنید.
بر اساس بسیاری از تحقیقات، بند ناف نوزادان، بدون تمیز کردن توسط هر مادۀ دیگری، سریعتر از بند نافهای تمیزشده با الکل میافتند، زیرا مواد ضدعفونیکننده باعث میشود باکتریهای مفید پوست نوزاد که به افتادن بند ناف کمک میکند، کشته شوند و افتادن بندناف به تأخیر بیفتد.
موارد نیازمند مراجعه به پزشک
در صورت وجود و مشاهدۀ هر کدام از موارد زیر لازم است با پزشک تماس بگیرید:
- اگر پس از گذشت چهار هفته از تولد نوزاد، ریشه بند ناف نیفتاد.
- پوست اطراف ریشه بند ناف قرمز یا متورم باشد.
- بند ناف بوی نامطبوع و بد یا ترشحات زرد رنگ زیاد داشته باشد.
- وقتی پوست کنار ریشه را لمس میکنید و کودکتان گریه میکند.
- اگر بین دو بار زمان تمیز کردن بند ناف، میزان ترشح جمعشده زیاد بود.
- قبل یا بعد از افتادن ریشه، خونریزی زیاد وجود داشته باشد.
جالب و مفید بود من که بچه اولم هستش هیچ اطلاعاتی نداشتم و میخواستم از تجارب بزرگترها استفاده کنم که اونام همه میگفتن باید مدام الکل سفید بزنی!!