بهترین روش تنظیم خواب نوزاد

خواب یک عنصر اساسی برای سلامت روحی و جسمی کودکان محسوب می‌شود. خواب نقش مهمی در رشد ذهن کودک دارد. علاوه بر تأثیر مستقیم خواب روی شادی بر هوشیاری و توجه، عملکرد، خلق‌وخو، تاب‌آوری و یادگیری و حافظه تأثیر دارد. در اوایل نوزادی تأثیر خواب روی رشد نوزاد بسیار زیاد بوده و در کودکان نوپا برای تثبیت حافظه و رشد مهارت‌های حرکتی ضروری است. از نوزاد و کودک خردسال گرفته تا کودکان در سن مدرسه و نوجوانی، بسیاری از والدین می‌خواهند بدانند کودک آن‌ها به چه مقدار خواب نیاز دارد. نیاز به خواب در کودکان مختلف متفاوت است. اما دستورالعمل‌هایی برای آن وجود دارد که بسیار معقول و مبتنی بر علم است.

راه‌های تنظیم خواب نوزاد چیزی است که هر مادری که به تازگی بچه‌دار شده می‌خواهد آن‌ها را زودتر یاد بگیرد و نظمی در روال خوابیدن نوزادش ایجاد کند. قطعا مراقبت از نوزاد لحظات پرهیجان و زیبای زیادی را به همراه دارد، اما بی‌خوابی هم جزئی از تجربیات هر خانمی است که به تازگی بچه‌دار شده است. اما نگران نباشید راههایی وجود دارد که می توانید از طریق آن خواب دلبندتان را تا حدودی تنظیم کرده و خودتان هم کمی استراحت کنید. از آن جایی که نوزاد تازه متولد شده در ابتدا قادر به تمایز بین شب و روز نیست و اغلب به طور نامنظم می‌خوابند، یادگیری راه‌های تنظیم خواب نوزاد به کمک شما می‌آید و به شما کمک می‌کند تا کمی با برنامه‌تر نوزاد را بخوابانید.

بهترین زمان برای تنظیم ساعت خواب نوزاد

نوزادان در ماه های ابتدای تولد خود چرخه خواب منظمی ندارند. همچنین نیاز دارند تا هر چند ساعت یکبار به وسیله شیر مادر تغذیه شوند. پس در چند ماه نخست رسیدن به یک برنامه خواب منظم برای کودک چندان امکان پذیر نیست. در این دوران نوزاد حدود 16 تا 18 ساعت در طول شبانه روز می خوابد. چرخه خواب نوزاد در این ایام نامنظم و بهم ریخته خواهد بود و بازه های طولانی مدت خواب او، احتمالا اواسط بعد از ظهر و یا نیمه شب است. این چرخه خواب نامنظم امری کاملا طبیعی است. به مرور با بزرگتر شدن نوزاد و نیاز کمترش به تغذیه در نیمه شب، کم کم می توان به یک چرخه خواب و بیداری منظم و قابل پیش بینی رسید.

قبل از به دنیا آمدن نوزاد، آنها در شکم مادر روند خوابی متفات داشته اند. جنین داخل شکم مادر با فعالیت های روزانه مادر میخوابد. در واقع فعالیت های روزانه و حرکت های مادر باعث تکان خوردن جنین و خوابیدن او می‌شوند. از طرفی آرامش مادر در شب باعث می‌شود که نوزاد در شب بیدار شود. این فعالیت‌ها باعث میشود که نوزاد بعد از تولد با این روند به دنیا بیاید. و به همین دلیل نوزاد در شب اغلب بیدار است. پس به این ترتیب اولین کار برای تنظیم خواب نوزاد آموزش شب و روز به نوزاد است. این کار را میتوانید از هفته دوم بعد از تولد شروع کنید. تا چهار ماهگی که اولین عقبگرد خواب رخ میدهد(رگرسیون). بعد از اینکه عقبگرد خواب نوزاد چهار ماهه پایان یافت میتوانید آموزش خواب را برای تنظیم خواب نوزادتان شروع کنید.

راهکار های مناسب برای تنظیم خواب نوزاد

1. علائم خواب نوزادتان را بشناسید

فرزند شما قطعا نمی تواند به زبان بیاورد که چه زمانی خوابش می آید. پس شما باید با دقت سیگنال های خواب آلودگی او را دریافت کنید. برخی علائم و نشانه ها می توانند شما را از فرا رسیدن زمان خواب کودک مطلع کنند. نشانه‌هایی مانند گریه و بی قراری، مالیدن چشم‌ها، بدخلقی و نق نق کردن و … به ما می‌گویند که وقت خواب او رسیده و باید نوزاد را به جای خوابش ببریم. با دیدن نشانه‌های خواب در وجود نوزاد، سریعا برای خواباندن او اقدام کنید و اجازه ندهید که بیش از حد خسته شود این یک راهکار برای تنظیم خواب نوزاد است. زمانی که نوزاد بیش از حد خسته شود و او را نخوابانید سطح هورمون ملاتونین او کاهش یافته و کم کم حالت خوابش را از دست خواهد داد و ممکن است با مشکلاتی مانند بی‌قراری ناشی از خستگی زیاد او مواجه شوید.

2. چرخه خواب روزانه و شبانه را تنظیم کنید

یک راه حل تنظیم خواب نوزاد یاد دادن ریتم شبانه روزی به آنهاست. می‎توانید از دو هفتگی نوزاد شروع کنید و با انجام کارهایی به او یاد بدهید که شب موقع خواب و روز زمان بازی است. در ساعات روز با او بازی کنید و سعی کنید فعالیت او را زیاد کنید. با فرا رسیدن شب، بازی کردن را کنار بگذارید و تا حد امکان فعالیت‌هایی که نوزاد را سرحال می‌کند و به جنب و جوش می آورد را کمتر کنید. چراغ‌ها را کمتر کنید و سر و صدا را تا حد امکان کاهش دهید. همین روال کم کم خواب او را تنظیم خواهد کرد.

3. موسیقی و صداهای ملایم پخش کنید

موسیقی یکی از روش‌های تنظیم خواب نوزاد است. از آنجا که نیمی از مدت زمان خواب نوزاد در مرحله خواب REM یا حرکت سریع چشم، سپری می‌شود، خواب نوزاد سبک است و ممکن است با هر سر و صدایی بیدار شود. اگر صداهای ملایم مانند آهنگ بی کلام در حال پخش باشند، این صدای پیش زمینه همیشگی، از بیدار شدن نوزاد با هر آلودگی صوتی دیگر جلوگیری می‌کند و به عبارتی این صداهای ملایم صداهای مزاحم اطراف را پوشش می‌دهند. پخش موسیقی ملایم می‌تواند به عنوان یکی از راه‌های تنظیم خواب نوزادان مفید واقع شود.

4. شیر خوردن را از خواب جدا کنید

به کرات دیده‌ایم مادرانی که نوزادشان را در حال شیر دادن می‌خوابانند. رفتار نوزاد در این مواقع به این صورت است که کمی شیر می خورد، چرت می‌زند و دوباره شیر می‌خورد. در این شرایط بهتر است زمانی که هنوز نوزاد به خواب نرفته او را در رختخوابش قرار دهید. بعضی از مادران تا زمانی که نوزاد به طور کامل به خواب رود، فرآیند شیر دادن را ادامه می‌دهند، اما باید بدانید که این برای نوزاد شما خوب نیست. همانطور که خودتان وقتی زیاد غذا می‌خورید نمی‌توانید خواب خوب و آرامی را تجربه کنید، برای نوزاد شیرخوار هم همین اتفاق می‌افتد.

5. پس از گذشت دو ماه دیگر نوزاد را برای شیر خوردن بیدار نکنید

پس از گذشت دوماه اگر روند وزن گرفتن نوزادتان طبیعی و مناسب است، نیاز نیست برای شیر دادن شبانه از خواب بیدارش کنید. نوزاد در این سن، کم کم باید الگوی خوابش را پیدا کرده و خودش را با آن تنظیم کند، اما زمانی که بیدارش می‌کنید در حقیقت در تنظیم الگوی خواب نوزاد اختلال ایجاد می‌کنید.

6. وسایل موردنیاز را دم دست بگذارید

در طول شب، ممکن است بخواهید پوشک نوزاد را عوض کنید یا به او شیرخشک بدهید، اگر برای پیدا کردن هر کدام از این‌ها چراغ را روشن کنید و زمانی را برای پیدا کردن وسایل سپری کنید، ممکن است نوزاد هوشیار شود و دیگر نخوابد. وسایل موردنیاز برای درست کردن شیر خشک یا تعویض پوشک را در نزدیکی خودتان قرار دهید تا به محض بیدار شدن کودک، بدون گشتن به دنبال چیزی سریع به او رسیدگی کنید.

7. نوزاد را به زور نخوابانید

بهترین روش تنظیم خواب نوزاد این است که زوری در کار نباشد. درست است که برخی از علائم مانند مالیدن چشم یا گریه و بی حوصلگی می‌تواند نشانه‌های فرا رسیدن زمان خواب نوزاد باشد، اما همیشه هم اینطور نیست. گاهی با وجود این نشانه‌ها کودکان مایل به خوابیدن نیستند و تلاش شما برای خواباندن نوزاد فقط و فقط او را کلافه‌تر خواهد کرد. مطمئن باشید نوزادی که بخواهد بخوابد به زور نیاز ندارد و بعد از سیر شدن خود به خود می خوابد. همچنین لازم است از نحوه بررسی تنفس کودک هنگام خواب آگاه باشید.

8. از تغییرات ناگهانی در روتین او خودداری کنید

ممکن است که کودک شما با تغییرات ناگهانی در طول روز مواجه شود که بهتر است مراقب آن ها باشید.

• کودکان دوست دارند که در محیطی باشند که برایشان آشنا است و افراد آشنا در آن حضور داشته باشند.
• همیشه کودکتان را در یک اتاق بخوابید و حد الامکان جای او را عوض نکنید.
• کودکان هنگام خوابیدن باید احساس امنیت داشته باشند، بنابراین اگر به پتو و یا ملحفه ای علاقه دارند، اجازه دهید که از آن استفاده کنند.

9. بیدار کردن کودک در صبح زود

صبح زود بیدار شدن هم در کودکان و هم در خواب شبانه نوزادان موثر است .دیر بیدار شدن موجب به تعویق افتادن خواب عصرگاهی می شود و در نتیجه شب نیز کودکان دیرتر به خواب می روند. بنابراین یکی از راه های زودتر به خواب رفتن کودکان در شب این است که آنها را صبح ها زودتر بیدار کنید.

10. اجتناب از دادن بستنی و شکلات به کودک

کافئین موجود در شکلات و کاکائو باعث بیـــداری کودکان و مقاومت آنها نسبت به خوابیدن می شود. همچنین استفاده از مواد قندی به دلیل داشتن انرژی، باعث انرژی و هیجان بیشتر در کودک می شود و احساس خواب را از چشمان فرزندان دور می کند. بنابراین بهتر است از دادن شکلات و بستنی و هر چیز شیرین قبل از خواب جدا خودداری شود.

خواب نوزاد از چند ماهگی تنظیم میشود؟

یکی از اصلی‌ترین سوالاتی که مادران دارند این است که نوزاد از چند ماهگی خوابش تنظیم می‌شود؟ شما خودتان را برای تنظیم خواب نوزاد دو ماهه یا کمتر خسته می‌کنید اما خبر خوب اینکه در بازه 3 الی 6 ماهگی کم کم و به تدریج خواب نوزاد شما تنظیم خواهد شد. با رشد بیشتر مغز در این ماه‌ها خواهید دید که نوزادتان یک روال‌ منظم را در خواب دنبال خواهد کرد و تاحدودی با برنامه‌تر می‌خوابد. بر این اساس روش خواباندن نوزاد پنج ماهه به مراتب از خواب نوزاد سه ماهه یا خواب نوزاد چهار ماه راحت‌تر خواهد بود.

اختلالاتی که مانع از تنظیم خواب نوزاد می‌شوند

گاهی نوزاد دچار اختلالاتی است که امکان یک خواب خوب را از او سلب می‌کند، از جمله این اختلالات می‌توانیم به آپنه یا وقفه تنفسی نوزاد در خواب اشاره کنیم. اگر متوجه اختلالات این چنینی در هنگام خواب نوزاد شدید هرچه سریع‌تر در صدد درمان اختلال برآیید و از عوارض پس از آن جلوگیری کنید.

و اما سخن پایانی …

به عنوان والدین نوزادی که تازه چشم به این دنیا گشوده، مهم‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که حالا که می‌دانید برای تنظیم خواب نوزاد چه کنیم، صبور باشید. نوزاد دلبند شما هیچ پیش‌زمینه‌ای در هیچ موردی ندارد، به همین خاطر لازم است که صبور باشید و با استفاده از راه‌های تنظیم خواب کودک، سعی در تنظیم الگوی خواب نوزاد کنید.

همچنین بخوانید : خواب نوزادان چگونه است؟