دلایل هموروئید (بواسیر) در کودکان
بواسیر یا هموروئید بیماری بسیار شایعی است که میتواند هر گروه و رده سنی را درگیر کند. ولی از آنجایی که با افزایش سن عضلات مقعد تضعیف میشوند، احتمال بروز آن در اشخاص بالای ۵۰ سال بیشتر می شود.
متاسفانه یکی از شکایات والدین در مورد کودکان، دیر به دستشویی رفتن است. در حقیقت کودکان به دلیل ترس از محیط دستشویی، بلد نبودن آداب آن و یا سرگرمی های بلند مدت به بازی و تماشای تلویزیون، این امر را به تأخیر می اندازند و در صورتی که به طور مکرر این روند را ادامه دهند به راحتی به هموروئید مبتلا خواهند شد.
بروز بیماری بواسیر در کودکان بسیار کم است، علت پیدایش هموروئید در بچه ها بخاطر فشاری است که آنها بخاطر نگهداری طولانیمدت دفع دستشویی خود و وارد نمودن یک فشار زیاد و یک باره برای خارج شدن آن متحمل میشوند. در نتیجه با تکرار فشار های وارده به مقعد طی این فرآیند هموروئید بوجود میآید. یکی از دلایل دیگر آن معمولاً فشار عصبی زیاد است. اما در صورت بروز بواسیر نیز معمولاً با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی می توان آن را درمان نمود. بروز این وضعیت در کودکی موجب می شود ریسک ابتلای آن در بزرگسالی نیز افزایش یابد.
علائم هموروئید یا بواسیر در کودکان
بواسیر همان تورم و گشاد شدن عروق در ناحیه مقعد است. از آنجایی که بسیاری از اطفال از بازگو کردن علائم بواسیر شرم دارند، لازم است در این مرحله والدین با دقت به علائم کودک توجه کرده و در این باره سوالاتی را از وی بپرسند. برخی از علائمی که احتمالاً کودک شما آن ها را تجربه می کند، به این شرح است :
- مشکل در دفع : یبوست مزمن یکی از مهمترین عوامل این بیماری است، و علائمی از جمله مشکل در دفع مثل ناتوانی در دفع یا کامل نبودن فرآیند دفع را به همراه دارد. این امر موجب می شود، کودک از این عمل سرباز زند و یا مکرراً به دستشویی برود.
- مشاهده خون : این خون می تواند شامل خون در مدفوع، خون بر روی دستمال توالت و یا خونریزی از مقعد باشد.
- درد شدید : در این مرحله کودک درد شدیدی را در ناحیه مقعد احساس می کند، و همین امر می تواند موجب امتناع او از دستشویی رفتن شود.
- خارش و سوزش : این دو مورد از نشانه های رایج در بیماری بواسیر است.
علل بروز و شدت بواسیر یا هموروئید در کودکان
معمولا کودکان شیوه زندگی و عادات غذایی کاملا متفاوتی با بزرگسالان دارند که دلیلی برای تفاوت سلامت کودکان با بزرگسالان می باشد. از همین رو علل بروز هموروئید در کودکان کمتر است.
از علل اصلی بواسیر در کودکان می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم :
- استرس و نگرانی شدید کودک
- یبوست مزمن
- بی تحرکی و تنبلی کودک
- استفاده از لباس های تنگ با الیاف غیر طبیعی
- مصرف مداوم غذاهای فست فودی و کم فیبر
- مصرف کم مایعات
راه های پیشگیری از هموروئید در کودکان چیست؟
درمان های طبیعی بهترین روش برای درمان کودکان به شمار می رود زیرا که بدون عوارض جانبی هستند و زیانی برای کودکان به همراه ندارند. بعد از استفاده از درمان های خانگی که اغلب در کاهش علائم کودک شما موثر هستند ولی درمان قطعی به شمار نمی روند، می توانید با استفاده از برخی نکات مانند رعایت رژیم غذایی حاوی فیبر، ورزش و تحرک، نوشیدن کافی آب و غیره از بروز یبوست پیشگیری نمایید تا به درمان بواسیر نیز کمک شود.
از آنجایی که استفاده از درمان های دارویی اغلب برای کودکان ممنوع است و همراه با عوارض جانبی است لازم است حتماً قبل از مصرف دارو با پزشک خود مشورت نمایید.
بهتر است که از ابتلای کودک به این بیماری جلوگیری شود، اینجاست که مراقبت و توجه والدین از اهمیت بالایی برخوردار است. آموزش به موقع دستشویی رفتن و به تأخیر ننداختن آن یک امر ضروری است. برای درمان بواسیر در کودکان استفاده از روش هایی مانند جراحی توصیه نمی شود، بلکه در اغلب موارد برای درمان این عارضه در اطفال استفاده از درمان های خانگی توصیه می شود. در صورت بروز بواسیر نیز معمولاً با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی می توان آن را درمان نمود.
برخی از راهکارهای مناسب برای درمان بواسیر در کودکان به این شرح است :
- مصرف غذاهای پر فیبر مانند انواع سبزیجات و میوه ها
- مصرف کافی آب و مایعات
- تشویق کودک به ورزش و تحرک کافی
- مصرف میوه های ملین مثل آب سیب یا گلابی
- استفاده از داروهای مسکن مخصوص اطفال جهت کاهش درد
- نشاندن کودک در لگن آب گرم
- هنگام رفتن به توالت از زور زدن خودداری کنند
- به محض اینکه احساس دفع داشت کودک خود را به دستشویی ببرید
- استفاده از کرم های ضد خونریزی توصیه شده توسط متخصص اطفال
- استفاده از شیاف گلیسیرین (در آخرین مرحله)
درمان و کنترل بواسیر در این مرحله شامل از بین بردن عواملی است که در بروز این بیماری نقش دارند. به طور مثال باید کودک را به تحرک و ورزش بیشتر تشویق کنید و محیطی آرام و به دور از استرس را برای او فراهم آورید. یکی دیگر از عواملی که در کنترل بواسیر نقش بسیار مهمی دارد، جلوگیری از یبوست با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی است که نقش درمانی نیز دارد. به کودک خود لباس زیر پنبه ای بپوشانید و از دستمال توالت های خشک و معطر استفاده نکنید. برای تمیز کردن ناحیه مقعد کودک از ژل آلوئه ورا استفاده کنید که به سرعت علائم آزار دهنده بواسیر را بهبود بخشد.
بهترین راهکار درمانی هموروئید در کودکان
بیشتر دارو های موجود برای درمان هموروئید مربوط به افراد بزرگسال است و نمی توان دارو های مختص کودکان را در اختیار داشت. برای همین اکثرا جراح عمومی توصیه می کند که خانواده ها از درمان های خانگی و طبیعی استفاده کنند تا بتوانند هموروئید را معالجه نمایند.
- استفاده از شیر کم چرب و یا شیر سویا به جای شیر پر چرب.
- عدم استفاده از غذاهایی که موجب یبوست میشود مانند هویج پخته، سیب زمینی، موز، برنج سفید، لبنیات مانند شیر، ماست و پنیر.
- تغییر غذا های کودک به ملین ها و خوراکی هایی که از سفت شدن شکم آن ها جلوگیری می کند تا بتوانند به راحتی عمل دفع و تخلیه روده ها را انجام دهند.
- در مواردی که کودک احساس درد در ناحیه مقعد دارد بهتر است از کمپرس آب سرد برایش استفاده شود.
- در برخی از موارد جراح متخصص دستگاه گوارش اجازه استفاده از ایبوپروفن و یا استامینوفن را با توجه به سن کودک و شرایط بیماری به او خواهد داد.
- استحمام با آب گرم و همینطور نشستن در وان آب گرم چند مرحله در طول روز و خشک نمودن مقعد به بهبودی او کمک می کند.
ممکن است با انجام مراحل بالا کودک هنوز خونریزی و یا درد در ناحیه مقعد داشته باشد. بدین ترتیب باید مجددا توسط پزشک معاینه شود تا در صورت مشاهده این علائم، نوع پیشرفت هموروئید نیز تشخیص داده شود. زمانی که هموروئید خارجی و پیشرفته در کودکان نمایان شود مسلما راهکار های ابتدایی اثر بخش نخواهد بود و ادامه دادن آن ها تنها منجر به احساس درد بیشتر و ادامه یافتن بیماری خواهد شد، لذا در این مرحله لیزر هموروئید برای کودکان و برداشتن بالشتک های متورم و دردناک امری ضروریست که به بهبودی هر چه زودترشان کمک خواهد کرد.
تشخیص هموروئید در کودکان چگونه است؟
روشهای تشخیص بواسیر در کودکان نیز مانند بزرگسالان است. در ابتدا پزشک با پرسیدن برخی سوالات در رابطه با علائم و نشانه های بیماری معاینه را آغاز کرده و سپس معاینه فیزیکی انجام می دهد.
تشخیص بواسیر در کودکان به طور کلی به طریقه زیر انجام می شود:
- معاینه فیزیکی : پزشک به منظور بررسی دقیق تر به طور جسمی مقعد را معاینه میکند.
- معاینه درون راست روده : در این روش نیز پزشک انگشت خود را درون مقعد و راست روده می کند تا تمام نواحی و برآمدگی های ناهنجار را به طور دقیق بررسی نماید.
- آنوسکوپی : روشی پیشرفته تر است که با وارد شدن لوله ای که به آن دوربین متصل است انجام می گیرد.
- کلونوسکوپی : از دیگر روشهای پزشکی که به منظور معاینه روده بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد کولونوسکوپی است. در این روش پزشک لوله طولانی را درون راست روده کرده تا بتواند به طور دقیق بافت روده و انواع ناهنجاریها اعم از زخم، هموروئید یا دیگر مشکلات را بررسی نماید.