بهترین زمان شنوایی سنجی نوزاد

واکنش نوزاد به صدا تقریباً از بدو تولد وجود دارد. آن‌ها با تقلید از صداهایی که در اطرافشان می‌شنوند و همچنین صدای والدین و مراقبینشان، یاد می‌گیرند صحبت کنند؛ اما این در مورد همه کودکان صادق نیست. تقریباً از هر 1000 کودک، حدود دو یا سه نفر با کم‌شنوایی قابل تشخیص در یک یا هر دو گوش متولد می‌شوند. همچنین شنوایی سنجی نوزادان نارس نشان داده که کم شنوایی در این نوزادان بیش از سایر نوزادان است. تعدادی از کودکان هم بعداً در دوران کودکی، دچار مشکلات شنوایی می‌شوند. کودکانی که دچار کم‌شنوایی هستند نمی‌توانند مانند سایر کودکانی که شنوایی طبیعی دارند، حرف زدن و دیگر مهارت‌های گفتاری را یاد بگیرند. به همین دلیل، شنوایی سنجی کودکان و انجام تست های شنوایی سنجی مانند ( تست ABR ) و ( تست  OAE ) از اهمیت بالایی برخوردار است.

طبق پروتکل کمیته مشترک شنوایی سنجی نوزادان (jcIH)، نوزادان دارای کم شنوایی قابل توجه مادرزادی بایستی تا ۳ ماهگی شناسایی شوند و لازم است رسیدگی و درمان زودهنگام برای آنها تا 6 ماهگی شروع شود. عدم کشف به موقع کم شنوایی در نوزادان و اطفال باعث تاخیر در رشد گفتار و زبان کودکان خواهد شد.

تحقیقات نشان داده است زمانی که کم شنوایی قبل از 6 ماهگی تشخیص داده شود و به دنبال آن اقدامات درمانی و توان بخشی شروع شود فرایند هایی نظیر گفتار و زبان در مقایسه با کودکانی که دیرتر تشخیص و درمان داده شده‌اند رشد بیشتری دارد.

هدف از ارزیابی اولیه نوزادان تایید یا رد کم شنوایی، تعیین مقدار کم شنوایی و شکل آن و ارزیابی تمامیت سیستم شنوایی می باشد.

توصیه می شود حتی اگر فقط یک گوش در تست غربالگری شنوایی نوزادان مشکوک بوده است ارزیابی نهایی برای دو گوش انجام شود، همچنین ارزیابی های دوره ای برای اعتبار نتایج و پایش وضعیت شنوایی ضروری می باشد.

آیا مهم است که علائم کم‌شنوایی در نوزادان خیلی زود غربال شود؟

مهم‌ترین زمان برای یادگیری یک کودک در 3 سال اول زندگی اوست، زیرا در این هنگام مغز او در حال رشد و تکامل است. اگر بخواهیم به‌طور دقیق اشاره کنیم، باید بدانید که کودکان در 6 ماه اول زندگی، یادگیری گفتار و زبان را شروع می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد اگر کودکانی که کم‌شنوایی دارند خیلی زود با کمک تست شنوایی نوزاد تشخیص داده شوند، مهارت‌های زبانی آن‌ها رشد قابل توجهی خواهد داشت و می‌توانند همانند سایر کودکان، در مدرسه آموزش ببینند. به همین دلیل باید نسبت به علت بی توجهی نوزاد به صدا حساس باشید.

شنوایی سنجی نوزاد چه زمانی انجام می‌شود؟

همان‌طور که گفتیم، به دلیل نیاز به شناسایی و مداخله سریع و به‌موقع، شما باید کودکتان را در زمان‌های مناسب به مراکز شنوایی سنجی نوزادان ببرید. بهترین زمان تست شنوایی نوزاد قبل از ترک بیمارستان یا کلینیک یا به عبارتی، در بدو تولد است. اگر به هر دلیلی تست شنوایی نوزاد تازه متولد شده در بدو تولد انجام نشود، اکیداً توصیه می‌شود که تا قبل از یک‌ماهگی با مراجعه به مراکز شنوایی سنجی نوزادان این تست را انجام دهید.

مرحله دوم شنوایی سنجی نوزاد در 3 ماهگي يا 6 ماهگي انجام می‌شود. در هر دو مرحله، تست شنوایی نوزاد از طریق تست حلزون ( تست OAE ) انجام می‌گیرد و نیازی به تست عصب شنوایی نوزاد و ساقه مغز ( تست ABR ) نیست؛ مگر اینکه کودک دچار مشکلات تکلم باشد یا دچار عفونت‌های مکرر گوش شود.

در نوزادان خاصی لازم است که حداقل در 4 مرحله تست حلزون گوش نوزاد انجام شود و حداقل در یک مرحله هم تست شنوایی عصب و مغز انجام شود. این گروه از نوزادان شامل گروه‌های زیر می‌شوند:

• پدر و مادر كودك نسبت فاميلي داشته باشند.
• در خانواده پدر و مادر افراد كم شنوا وجود داشته باشند يا از سمعك استفاده كنند.
• وزن كودك در هنگام تولد زير 1500 گرم باشد.
• كودك در حين تولد خفه شده باشد و كبود شده باشد.
• كودك زردي بالاي 20 داشته باشد و يا خون او تعويض شود.
• كودك بيشتر از 5 روز در بخش مراقبت هاي ويژه (NICU) بستري شده باشد.
• كودك ناهنجاري سر و گردن داشته باشد.
• كودك با سندرم هاي خاص بدنيا بيايد مثلا سندرم داون داشته باشد.
• مادر كودك در حين بارداري به بيماري هاي خاص يا عفونت هاي خاص مبتلا شده باشد (مثل سرخك).
• مادر در حين تولد داروهاي خاصي مصرف كند.
• كودك نارس باشد و زودتر از 37 هفته بدينا بيايد.
• اگر كودك در سنين بالا دچار تاخير گفتار شود يا به عفونت هاي گوش مبتلا شود لازم است براي آنها هم تست ABR انجام شود.

حال اگر كودك شما هيچ كدام از موارد بالا را نداشته باشد، تست هاي شنوايي سنجي تنها در:

• بدو تولد تا 1 ماهگي
• 3 ماهگي يا 6 ماهگي

انجام مي شود و ارزيابي هاي شنوايي تنها به تست حلزون ( تست OAE ) محدود مي شود و نيازي به انجام ( تست ABR ) نيست.

اگر تست شنوایی نوزاد مشکلی را نشان دهد چه باید کرد؟

اگر نتایج نشان می‌دهد که کودک شما ممکن است کم‌شنوایی داشته باشد تا قبل از سه‌ماهگی کودک، به یک متخصص شنوایی سنجی اطفال مراجعه کنید. فردی را پیدا کنید که در ارزیابی و مدیریت کودکان کم‌شنوا تخصص داشته باشد. اگر در پیدا کردن متخصص شنوایی سنجی اطفال به کمک نیاز دارید، از پزشک متخصص اطفال یا کارکنان مراکز شنوایی سنجی نوزادان کمک بگیرید. آن‌ها حتی ممکن است به شما یک معرفی‌نامه بدهند.

متخصص شنوایی سنجی می‌تواند تست‌های دقیق‌تری بر روی عصب شنوایی نوزاد انجام دهد تا مطمئن شود مشکل شنوایی وجود دارد یا خیر و در صورت وجود، نوع و شدت آن را مشخص کند. اگر این معاینه تأیید کند که کودک شما دچار کم‌شنوایی است، کودک شما باید قبل از 6 ماهگی خدمات درمانی مناسب را شروع کند. بعد از مشخص شدن نتیجه توسط متخصص شنوایی سنجی اطفال، باید کودک را نزد پزشک متخصص گوش، حلق و بینی ببرید تا او مداخله‌های درمانی مناسب را شروع کند. اگر فرزند شما خواهر و برادر دارد، معمولاً پزشک توصیه می‌کند که آن‌ها را نیز برای شنوایی سنجی ببرید.

آیا در صورت منفی بودن تست شنوایی نوزاد دیگر نیازی به بررسی مجدد شنوایی او نداریم؟

کاهش شنوایی در هر زمان از زندگی کودک ممکن است رخ دهد. برخی از انواع وراثتی کم شنوایی تا دوران کودکی ظاهر نمی‌شوند. علاوه بر این، برخی بیماری‌ها، عفونت گوش، آسیب‌دیدگی سر، برخی از داروهای خاص و صدای بلند نیز از دلایل احتمالی کم‌شنوایی در کودکان است؛ بنابراین باید همیشه و به‌خصوص تا 5 سالگی، نسبت به علایم کم‌شنوایی در نوزادان و کودکان حساس باشید. درصورتی‌که احساس کردید واکنش نوزاد به صدا دچار مشکل است یا کودک خردسال شما هرگونه مشکلی در تکلم دارد، با پزشک در میان بگذارید.

چه درمان‌هایی برای کم‌شنوایی نوزادان وجود دارد؟

پزشک گوش، حلق و بینی بهترین مرجع برای معرفی آخرین روش‌های درمانی موجود برای درمان کم‌شنوایی در نوزادان و کودکان است. علم و دانش در این زمینه به‌سرعت در حال گسترش است و ابزارهای متعددی به کمک پزشکان آمده است. همچنین ممکن است پزشک شما را به یک گفتار درمان یا معلمی که در کار با کودکان دارای کم‌شنوایی تجربه دارد، معرفی کند.

بسته به نوع و شدت مشکلات شنوایی در کودک شما، راهکارهای مختلفی برای به حداکثر رساندن مهارت‌های ارتباطی کودک وجود دارد. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

1. سمعک

سمعک‌ها که در داخل گوش یا پشت آن قرار داده می‌شوند، به بلندتر شدن و متمرکز شدن صدا کمک می‌کنند. سمعک‌ها را می‌توان برای درجات مختلف کم‌شنوایی تجویز کرد و از 1 ماهگی نوزادان قابل استفاده است. امروزه انواع مختلفی از سمعک‌ها وجود دارند که با اشکال و امکانات متنوعی در دسترس هستند. پزشک و متخصص شنوایی سنجی که در معالجه نوزادان و کودکان تجربه دارند، می‌توانند در انتخاب بهترین سمعک به شما کمک کنند. همچنین کمک می‌کنند که تنظیمات سمعک و اندازه آن متناسب با شرایط گوش کودک شما باشد.

2. کاشت حلزون

اگر سمعک نتواند به فرزند شما کمک کند، پزشک شما ممکن است کاشت حلزون را پیشنهاد کند. در جراحی کاشت حلزون، یک وسیله الکترونیکی مخصوص در گوش کودک کار گذاشته می‌شود که می‌تواند حس شنوایی را برای افرادی که کم‌شنوایی شدید دارند یا حتی دچار ناشنوایی هستند، فراهم کند. دستگاه، صدا را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند و آن‌ها را از گوش داخلی به مغز منتقل می‌کند. کاشت حلزون می‌تواند در کودکان 12 ماهه یا بعضی‌اوقات کوچک‌تر نیز انجام شود.

با آموزش، کودکان دارای کاشت حلزون می‌توانند یاد بگیرند که صداها را بشناسند و گفتار را درک کنند. امروزه برخی از پزشکان استفاده از دو کاشت حلزون هم‌زمان برای هر دو گوش را توصیه می‌کنند.

البته کاشت حلزون برای همه کودکان دارای کم شنوایی یا ناشنوایی مناسب نیست. یک متخصص گوش و حلق و بینی که در کاشت حلزون تخصص دارد، می‌تواند در تصمیم‌گیری در مورد مناسب بودن کاشت حلزون برای فرزندتان به شما کمک کند.

3. دستگاه‌های کمک شنوایی

با بزرگ شدن فرزند شما، سایر دستگاه‌های کمک شنوایی هم ممکن است برای کمک به شنوایی او مفید باشند. برخی از دستگاه‌ها به کودکان کمک می‌کنند که در کلاس درس بهتر بشنوند. برخی از دستگاه‌های دیگر، مکالمات یک‌به‌یک را تقویت می‌کند یا صحبت کردن از طریق تلفن یا تماشای تلویزیون و فیلم‌ها را آسان‌تر می‌کنند.

در صورت مدیریت صحیح، کودکانی که ناشنوا یا کم‌شنوا هستند هم می‌توانند مانند همه کودکان، مهارت‌های علمی، اجتماعی و عاطفی مناسبی را در خود پرورش دهند و در مدرسه موفق شوند.

اگر از انجام تست شنوایی سنجی امتناع کنم چه؟

والدین ممکن است از ارائه رضایت برای انجام سنجش شنوایی نوزاد خودداری کنند. این کار در پرونده سلامت شخصی فرزند ثبت می شود. همچنین از شما خواسته می‌شود فرمی را امضا کنید که تأیید می‌کند وقتی تست شنوایی سنجی تجویز شد، آن را رد کرده‌اید.

شما همچنان باید اطلاعاتی در مورد تست شنوایی سنجی و چرایی اهمیت آن حتی اگر تصمیم بگیرید که کودک خود را غربالگری نکنید، دریافت کنید.

اگر نگران شنوایی یا گفتار و زبان فرزندتان در آینده هستید، لطفاً ترتیبی دهید که شنوایی فرزندتان آزمایش شود. از پزشک خود بخواهید که شما را به یک مرکز مناسب برای آزمایش شنوایی فرزندتان ارجاع دهد. شنوایی در هر سنی قابل آزمایش است.

مطالب مرتبط : زمان و انواع آزمایشات غربالگری نوزادان